باتری یکی از مهم‌ترین قطعات ماشین و مهم‌ترین بخش سیستم الکتریکی خودرو است. عمر باتری ماشین به عوامل مختلفی بستگی دارد. فارغ از نوع باتری ماشین و مرغوبیت آن، عواملی همچون نحوه‌ی رانندگی ، اهتمام صاحب خودرو نسبت به نگه‌داری از قطعات آن و و توجهی که به ماشین خود و در این مورد، نسبت به باتری ماشین دارد، در ماندگاری باتری خودرو نقش اساسی را ایفا می‌کنند.

یکی از دغدغه‌های صاحبان خودرو، نحوه‌ی تعویض باتری ماشین و تشخیص زمان مناسب برای این کار است. تعویض باتری برخلاف تصور آن‌چنان سخت هم نیست و با آموزش نکاتی، می‌توان شخصا این کار را انجام داد. در این مقاله از نحوه‌ی باز کردن باتری ماشین و تعویض آن، ابزار لازم برای این کار، راه‌های تشخیص زمان تعویض باتری خودرو و نکات ایمنی در هنگام تعویض باتری صحبت خواهیم کرد.

تعویض باتری خودرو

چه زمانی باتری ماشین را تعویض کنیم

عمر باتری ماشین، با توجه به نوع خودرو و باتری آن و تلاش راننده در نگهداری از ماشین و قطعات آن متفاوت است. اما هر قدر هم در حفاظت از باتری خودرو اهتمام به خرج دهید و نکات اساسی حفاظت از آن را رعایت کنید، عمر باتری بلاخره روزی به پایان می‌رسد. عمر باتری ماشین معمولا ۲ تا ۳ سال است. پس از گذشت این بازه باید برای تعویض باتری ماشین اقدام کنید. برای تشخیص زمان مناسب و دقیق تعویض باتری ماشین، نشانه‌هایی وجود دارد. در ادامه نشانه‌ها‌ی مهم تعیین‌کننده‌ی وقت تعویض باتری ماشین را بررسی می‌کنیم.

کند روشن شدن ماشین

زمانی که در روند استارت خوردن و روشن شدن ماشین، اختلال و وقفه ایجاد شود، باید توجه‌تان به سمت باتری خودرو برگردد. گاهی ماشین پس از استارت خوردن به آرامی و طولانی‌تر از حد معمول روشن می‌شود. گاهی پس از استارت زدن و روشن شدن، ماشین خاموش می‌شود و بعد از آن نیز مجددا روشن نمی‌شود. در اکثر این موارد مشکل از باتری است و باید برای شارژ دوباره یا تعویض آن اقدام کنید.

خاموش شدن موتور ماشین

عوامل مختلفی می‌توانند باعث خاموش شدن ناگهانی ماشین شوند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها اشکال در باتری ماشین است. زمانی که باتری نتواند ولتاژ مناسب را برای روشن شدن یا روشن ماندن ماشین تامین کند، ماشین خاموش می‌شود. در این مورد باید باتری را بررسی و برای شارژ و یا تعویض باتری ماشین اقدام کنید. یادتان باشد که در صورت چنین پیشامدی، نباید با دوباره روشن شدن ماشین، از بررسی وضعیت باتری خودرو خود صرف‌نظر کنید.

احساس بوی بد در ماشین

استشمام بوی بد از خودرو یا باتری ماشین، نشانه‌ی مشکل باتری است. بویی که شبیه به بوی تخم‌مرغ گندیده یا گوگرد است و تفاوتش با حالت نرمال خودرو مشخص است. هر وقت چنین بویی را حس کردید، احتمالا باتری خودرو شما کهنه شده یا به هر دلیلی آسیبی به آن وارد شده و نشتی پیدا کرده است. بوی بد نشانه‌ی مهمی برای الزام تعویض باتری ماشین است.

تغییر ظاهری و خوردگی باتری

تغییر ظاهر باتری که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، نشانه‌ی دیگر از خرابی باتری ماشین است. هرگونه تغییر در شکل ظاهری باتری، به‌شرطی که از حالت معمول بیشتر باشد، خبر از پایان عمر باتری می‌دهد. گاهی این تغییر به صورت ترک‌هایی در بدنه‌ی باتری و گاهی تورم آن است. خوردگی باتری نیز اگر از حالت معمول بیشتر شود، نشانه‌ای از سر آمدن عمر باتری ماشین است. در حالت معمول می‌توان باتری را با پاک‌کننده‌ها از محصولات خوردگی یا شوره تمیز کرد، اما زمانی‌که این کار اثر نکند، وقت تعویض باتری ماشین فرارسیده است.

ولتاژ باتری

ولتاژ باتری ماشین سالم بالاتر از ۱۲ است. اگر مقدار ولتاژ باتری ماشین‌تان از این عدد کم‌تر بود، باید به خرابی یا وجود مشکلی در آن شک کنید. اما چگونه می‌توان از ولت‌متر برای اندازه‌گیری ولتاژ باتری ماشین استفاده کرد:

  • ابتدا ماشین را خاموش کرده و سوئیچ را در حدی بپیجانید که چراغ‌های ماشین نیز خاموش شوند.
  • کابل قرمز را به قطب مثب باتری (علامت +) متصل کنید.
  • کابل سیاه‌رنگ ولت‌متر را به قطب منفی باتری (علامت -) وصل کنید.
  • در دمای حدود ۲۵ درجه، یا دمای معمول نزدیک به آن، از طریق مقدار ولتاژ باتری ماشین می‌توان وضعیت شارژ ان را دریافت.

تعویض باتری ماشبن

روشن نشدن یا کم‌نور شدن چراغ‌ها

یکی دیگر از نشانه‌های مشکل باتری، روشن نشدن چراغ‌ها یا برق پشت آمپر ماشین است. زمانی که حس کردید نور چراغ‌ها کم‌تر از قبل شده، احتمالا باتری خودرو‌ی شما نیاز به شارژ دوباره یا تعویض دارد. چراغ پشت آمپر نیز نشانه‌ی خوبی برای تشخیص اتمام عمر باتری ماشین است. وقتی استارت زدید و برق پشت آمپر همچنان خاموش ماند، باید به باتری ماشین سری بزنید و احتمالا برای شارژ یا تعویض باتری خودرو اقدام کنید. اگر هم با چندبار استارت زدن، برق پشت آمپر روشن شد، باید بدانید که فرقی در وضعیت باتری ماشین شما ایجاد نشده و فریب این روشن شدن موقت را نخورید.

گذشتن از عمر مفید باتری

پیش از این گفتیم که عمر باتری ماشین معمولا بین ۲ تا ۳ سال است. گاهی بنا به نوع باتری ماشین و مرغوبیت آن، نوع خودرو و یا توجه صاحب خودرو به قطعات و باتری ماشین، عمر باتری ماشین ممکن است از ۴ سال هم عبور کند. پس از گذشت ۴ سال از عمر خودرو، حتی اگر عملکرد باتری حفظ هم شده باشد، بهتر است باتری را عوض کنید. هرگونه اهمال و بی‌توجهی به وضعیت باتری، به‌خصوص پس از گذشت عمر معمول باتری ماشین، ممکن است عواقبی جدی برای خودرو به همراه داشته باشد.  صبا باتری و سپاهان باتری از باتری‌های با کیفیت خودرو هستند که کیفیت آن باعث می‌شود باتری خودرویتان دیرتر خراب شود.

ابزار لازم برای تعویض باتری

باتری جدید خودوری خود را متناسب با خودرو و مطابق با باتری قدیمی ماشین خود انتخاب کنید. اگر مطمئن نیستید، اندازه‌ی باتری، آمپر باتری ماشین و اندازه‌ی پایه‌های باتری را از روی باتری قدیمی خود بخوانید.

پیش از آموزش نحوه‌ی باز کردن باتری و تعویض باتری ماشین، باید ابزارهای لازم برای این‌ کار را بشناسیم. ابزارهای ضروری برای تعویض باتری ماشین از این قراراند:

  • آچار برای باز و بسته کردن (متناسب با نوع خودرو می‌توانید از آچارهای ۷، ۱۰ و ۱۳ میلی‌متر استفاده کنید).
  • محافظ پایانه‌ی باتری
  • بند حمل باتری
  • گریس قطب و محافظ
  • ابزار ایمنی (دستکش عایق و عینک ایمنی)
  • ابزار تمیزکاری (برس فلزی و دستمال)

مراحل تعویض باتری ماشین

پیش از آغاز مراحل تعویض باتری ماشین و در هنگام انجام آن، باید به نکات ایمنی توجه کنید. رعایت این نکات، از هر مسئله‌ی دیگری مهم‌تر است. پس پیش از شروع کار و آموزش نحوه‌ی باز کردن باتری ماشین و تعویض آن، به نکات ایمنی در زمان تعویض باتری ماشین اشاره می‌کنیم.

نکات ایمنی تعویض باتری ماشین

خودروی خود را در محلی امن قرار دهید. محلی هموار و دور از ترافیک مثل پارکینگ خانه که از ریزش باران یا گرمای شدید در امان باشید. دقت کنید در این مرحله ترمز دستی کشیده شده و ماشین خاموش باشد.

پیش از باز کردن کاپوت و باز کردن باتری ماشین، باید از برخی ابزار ایمنی استفاده کرده و برخی وسایل را از خود جدا کنید. مایع باتری حاوی محلول اسیدسولفوریک است. اسیدی بسیار خورنده که می‌تواند به بدن شما آسیب جدی وارد کند. به‌همین دلیل باید از دستکش عایق‌کاری و عینک ایمنی استفاده کنید. خطر دیگری که در هنگام تعویض باتری ماشین در کمین شماست، برق‌گرفتگی است. برای حفاظت در مقابل برق‌گرفتگی، هرگونه وسیله‌ی فلزی از ساعت و انگشتر تا جواهرآلات را از خود جدا کنید.

نحوه‌ی باز کردن باتری ماشین

محل باتری ماشین معمولا در زیر کاپوت است. ممکن است در برخی موارد باتری در صندوق عقب زیر تخته کف ماشین باشد، که پیدا کردن آن معمولا کار سختی نیست.

باتری دارای دو قطب مثبت و منفی است. به هر کدام از این قطب‌ها کابل وصل است. قطب مثبت ماشین معمولا با کابل قرمز، یا پوشش پلاستیکی قرمز قابل تشخیص است، یا ممکن است از علامت (+) برای نشان کردن آن استفاده شده باشد.  باز کردن باتری ماشین را از قطب منفی شروع کنید. درغیر این‌صورت ممکن است اتصال‌های مشکل‌ساز ایجاد شود. به‌کمک آچار گیره یا مهره‌ای که کابل را به قطب منفی باتری، متصل کرده است، شل کنید. پس از آن کابل را از پایانه‌ی منفی جدا نمایید. بعد از قطب منفی، باید به سراغ قطب مثبت باتری بروید. برای این پایانه نیز همان کار را تکرار کنید.

دقت کنید که کابل مثبت و منفی با هم برخوردی نداشته باشند. باید از برخورد آچار یا هر وسیله‌ی فلزی دیگر به‌ قطب مثبت و منفی باتری، به‌طور همزمان، جدا جلوگیری شود. همچنین آچار نباید به همزمان به قطب مثبت و بدنه فلزی و گلگیر خودرو برخورد کند.

تعویض باتری

خارج کردن باتری کهنه

در این مرحله باید اتصالات باتری را جدا کنید. جای اتصال بست‌ها را که پیدا کردید، با آچار بازشان کنید. گاهی بست‌ها به‌شکل کمربند روی باتری بسته‌ شده‌اند‌. در این مواقع دقت کنید که مهره به‌طور کامل باز شود تا بتوان بست را جدا کرد. بست‌های زیر باتری ماشین را نیز می‌توان به‌کمک آچار باز کرد.

بعد از باز کردن تمامی بست‌ها، باتری ماشین را با احتیاط خارج کنید. وزن باتری خودرو از آن‌چه به‌نظر می‌آید سنگین‌تر است؛ ازاین‌رو احتیاط کنید تا از افتادن باتری و آسیب رسیدن به خود و خودروتان جلوگیری شود.

تمیز کردن محل باتری

پیش از قرار دادن باتری جدید، محل باتری قبلی، بست‌ها و گیره‌ها را تمیز کنید. معمولا در اطراف محل باتری، رسوب و آثار خوردگی وجود دارد. وجود این رسوبات و آلودگی‌ها در اتصال باتری جدید اختلال ایجاد می‌کند. برای تمیز کردن این قسمت، از یک برس سیمی، آغشته به محلول جوش شیرین و آب استفاده کنید. پس از این‌که محل باتری قبلی را خوب تمیز کردید و پیش از قرار دادن باتری نو، آن قسمت را خشک کنید.

نصب باتری ماشین

در این مرحله از تعویض باتری ماشین، چند گام وجود دارد:

  • باتری جدید را با سیستم نگهدارنده و بست‌ها به‌خوبی و محکم در جای خود ببندید.
  • دقت کنید که قطب مثبت (قرمزرنگ) با محل کابل ترمینال مثبت مطابقت کند.
  • درپوش‌های پلاستیکیِ روی پایه‌های باتری را بردارید و واشرهای ضدخوردگی روی آن‌ها نصب کنید.
  • پیش از وصل کردن پست مثبت به ترمینال مثبت، یک لایه‌ی نازک گریس، روی پایه‌ها و پایانه‌ها‌ی باتری بمالید.
  • باتری را در محل اتصالش به خودرو محکم ببندید.
  • در این مرحله، برخلاف عملی که هنگام باز کردن باتری ماشین انجام می‌شود، عمل کرده و ابتدا سراغ قطب مثبت باتری رفته و آن را وصل کنید، پس از آن قطب منفی را متصل نمایید.
  • با تکان دادن باتری از محکم بودن اتصال اطمینان پیدا کنید.
  • پس از اتمام کار و بستن کاپوت، ماشین را روشن کرده و از درست کار کردن آن مطمئن شوید.

کلام آخر

برای تعویض باتری ماشین، ابتدا باید از خرابی آن مطمئن شد. کارکرد باتری ماشین خود را زیر نظر بگیرید تا در صورت لزوم به موقع تعویض شود و دچار مشکلات بعدی نشوید. پس از تهیه‌ی باتری مناسب و تامین ابزار مورد نیاز برای تعویض باتری، باید به‌خوبی از نکات ایمنی و خطرات احتمالی آگاه شوید. پس از حضور در محلی مناسب، نحوه‌ی باز کردن باتری ماشین، تمیزکاری و نصب باتری ماشین جدید را مطابق آن‌چه گفته شد، انجام دهید. با رعایت این نکات می‌توانید به‌راحتی باتری ماشین خود را تعویض کنید.

اگر در به تنهایی نتوانستید این کارها را انجام دهید، پیشنهاد می‌کنیم از سرویس‌های آیتول استفاده کنید. در حال حاضر امکان امداد باتری کرج ، امداد باتری مشهد ، امداد باتری اصفهان و امداد باتری شیراز قابل استفاده است.