مدارک لازم برای معاینه فنی (راهنمای گام به گام مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو ۱۴۰۳)

اگر تجربه زندگی در یک شهر شلوغ مثل تهران را داشته اید، مطمئنا با ترافیک، آمار بالای تصادفات رانندگی و آلودگی هوای آن هم آشنا هستید. یکی از دلایل اصلی این مساله خودروهای معیوب و ناسالم هستند که دقت کافی هنگام رانندگی و آلایندگی بیش از حد دارند. این امر اهمیت معاینه فنی خودروها و جلوگیری از تردد خودروهای معیوب رو دوچندان می‌کند. در این مقاله به شما نحوه گرفتن نوبت معاینه فنی خودرو را با جزییات کامل معرفی کرده و به متداول ترین پرسش های پیرامون آن پاسخ می دهیم.

معاینه فنی یک بازرسی رسمی و همه جانبه از وضعیت سلامت یک خودرو است تا به آن اجازه تردد در سطح شهر داده شود. اعتبار معاینه فنی برای تمامی خودروهای سواری اعم از تولید داخل و خارج یک سال است. همه خودروهای تولید داخل سال ۹۸ و پیش از آن، همه خودروهای وارداتی سال ۲۰۱۹ و پیش از آن مشمول انجام معاینه فنی در سال ۱۴۰۳ هستند. خودروهای بدون معاینه فنی به ازای هر روز دیرکرد در دریافت معاینه فنی ۵۲ هزار و ۲۰۰ تومان جریمه نقدی خواهند شد.

برای معاینه فنی چه مدارکی لازم است؟

صاحب خودرو باید همراه با اصل کارت یا سند ماشین و کارت شناسایی به مرکز معاینه فنی مراجعه کند. در هنگام ورود یک فرم عیوب ظاهری به دارنده خودرو داده می‌شود که باید آن را به دقت پر کرده و تحویل دهد. سپس هزینه بازرسی باید پرداخت شود تا خودرو بارکد پرداخت گرفته و وارد روند معاینه فنی بشود. در سال ۱۴۰۳، هزینه معاینه فنی برای خودروهای سواری ۹۲ هزار تومان در مراجعه اول و ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان در مراجعه دوم در نظر گرفته شده است.

مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو

دریافت معاینه فنی خودرو یکی از مهم‌ترین وظایف هر مالک خودرویی است که به دلایل ایمنی، قانونی و زیست‌محیطی باید انجام شود. در ادامه گام به گام مراحلی که باید برای گرفتن معاینه فنی طی شود را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در اینجا پنج گام اصلی برای دریافت معاینه فنی خودرو شرح داده می‌شود.

گام اول: استعلام اعتبار معاینه فنی خودرو

اولین قدم برای دریافت معاینه فنی، بررسی اعتبار معاینه فنی قبلی است. اگر معاینه فنی قبلی شما هنوز معتبر است، نیازی به مراجعه فوری به مرکز معاینه فنی ندارید. با این حال، باید حتماً قبل از اتمام اعتبار، برای دریافت معاینه فنی جدید اقدام کنید. برای استعلام اعتبار، می‌توانید از طریق سرویس استعلام معاینه فنی آیتول استفاده کنید.

گام دوم: دریافت نوبت اینترنتی معاینه فنی

برای جلوگیری از اتلاف وقت و انتظار طولانی، بهتر است از نوبت دهی معاینه فنی به صورت اینترنتی استفاده کنید. شما می توانید با مراجعه به سایت تهران من و یا سایت سیمفا برای دریافت نوبت برای معاینه فنی خودروی خود اقدام کنید.

راه ساده تری که پیش رو دارید این که کل فرآیند انجام معاینه فنی را به آیتول بسپارید. شما می توانید از طریق سرویس معاینه فنی غیرحضوری، این فرآیند را برای خود ساده تر کنید. به این شکل که خودرو خود را به کارشناسان آیتول بسپارید و بدون صرف زمان معاینه فنی آن را انجام دهید. کارشناسان ما این کار را برای شما انجام داده و برگه معاینه فنی را تحویل می دهند.

گام سوم: آماده کردن مدارک لازم برای معاینه فن

قبل از مراجعه به مرکز معاینه فنی، باید مدارک مورد نیاز را آماده کنید. این مدارک معمولاً شامل کارت خودرو، گواهینامه رانندگی و بیمه‌نامه معتبر است. همچنین، در صورت داشتن معاینه فنی قبلی، بهتر است گواهی آن را نیز به همراه داشته باشید. آماده‌سازی این مدارک پیش از مراجعه به مرکز، باعث می‌شود که فرآیند معاینه فنی شما سریع‌تر و بدون مشکل انجام شود.

گام چهارم: مراجعه به مرکز معاینه فنی

در روز و ساعت تعیین‌شده به مرکز معاینه فنی مراجعه کنید. در این مرحله، خودروی شما از جنبه‌های مختلف مانند سیستم ترمز، میزان آلایندگی، سیستم روشنایی و وضعیت لاستیک‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. این بررسی‌ها برای اطمینان از سلامت فنی خودرو و مطابقت آن با استانداردهای زیست‌محیطی انجام می‌شود. در صورت وجود هرگونه نقص، شما باید آن را برطرف کرده و دوباره برای معاینه فنی مراجعه کنید.

گام پنجم: دریافت گواهی معاینه فنی

اگر خودروی شما تمام آزمون‌های فنی را با موفقیت پشت سر بگذارد، گواهی معاینه فنی برای شما صادر می‌شود. این گواهی نشان‌دهنده این است که خودروی شما از لحاظ فنی و زیست‌محیطی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. در صورت وجود هرگونه نقص و عدم صدور گواهی، باید مشکلات خودرو را برطرف کرده و مجدداً برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید.

برای معاینه فنی به کجا مراجعه کنیم؟

با مراجعه با وبسایت سیمفا (سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران) آدرس و اطلاعات تماس نزدیکترین مرکز تایید شده معاینه فنی به خود را پیدا کنید. تعداد مراکز معاینه فنی معمولا محدود است که موجب ازدحام و شلوغی بیش از حد در این مراکز می شود. با وجود گسترش ویروس کرونا، برای سه کلان شهر تهران، اصفهان و مشهدامکان نوبت گیری اینترنتی برای معاینه فنی فراهم شده است، برای ورود به سامانه های رزرو نوبت بر روی نام شهر کلیک کنید تا به صفحه مربوطه هدایت شوید.

با توجه به شلوغی مراکز معاینه فنی و همه گیری ویروس کرونا، در هنگام ورود به این مراکز پوشیدن ماسک مناسب و حفظ فاصله اجتماعی را فراموش نکنید.

روش استعلام معاینه فنی خودرو

اولین و مهمترین قدم برای کسب معاینه فنی، استعلام آن است که می توانید اعتبار باقی مانده از معاینه فنی خودروی خود را از طریق آیتول ببینید. برای این کار کافی است کد VIN‌ و پلاک خودروی خود را وارد کنید تا بتوانید معاینه فنی خود را استعلام بگیرید و میزان اعتبار آن را ببینید.

مراحل بازرسی و دریافت گواهی معاینه فنی به چه شکل است؟

بدون بازرسی خودرو و بررسی آن دریافت گواهی معاینه فنی، عملا غیرممکن است. برای اینکه شما بتوانید این گواهی را کسب کنید، باید از نظر ظاهری و فنی خودروی بدون ایرادی داشته باشید و در مراکز معاینه فنی است که این صحت و سلامت بررسی می شود. به همین منظور مراحلی وجود دارد که طی آنها موارد مهم چک می شود و در صورت موفقیت در این مراحل شما می توانید گواهی معاینه فنی را دریافت کنید. معاینه فنی از ۷ مرحله مختلف تشکیل شده است که ظاهر خودرو، دقت خودرو در رانندگی و میزان تولید آینده آن را به دقت بررسی و تایید میکنند.

 مرحله ۱: بازرسی ظواهر خودرو

در این مرحله هرگونه معیوبی و مورد نامتعارف در ظاهر خودرو بررسی شده و در صورت عدم تطابق با استانداردها، خودرو در همین مرحله اول رد میشود.

مواردی که در مرحله نخست بررسی می شوند عبارتند از:

•   سالم بودن آینه‌ها
•   سالم بودن و ترک نداشتن شیشه‌ها
•   کارکرد درست برف ‌پاک‌کن
•   کارکرد درست بوقِ خودرو
•   همراه داشتن و بسته شدن درست کمربند ایمنی
•   عدم وجود هرگونه فرورفتگی و دفرمه بودن در بدنه خودرو
•   بررسی پوسیدگی بدنه
•   وضعیت باد و ساییدگی لاستیک‌ها
•   میزان صدای اگزوز
•   حجم دود خروجی از اگزوز
•   متعلقات اضافی بر روی بدنه خودرو
•   روشن شدن چراغ‌های نور‌پایین و نوربالا
•   روشن شدن  چراغ راهنما
•   روشن شدن چراغ عقب (ترمز/ دنده عقب/ خطر/ چراغ پلاک)
•   وجود طلق چراغ‌های عقب

در صورت استفاده از هرگونه متعلقات غیراستاندارد مانند بوق های نامتعارف و غیره، خودرو در نخستین مرحله رد خواهد شد.

مرحله ۲: بررسی میزان آلایندگی

در این مرحله خودرو بر روی یک سطح ایستا شروع به کار در دنده های مختلف کرده و دود خروجی از اگزوز آن توسط تجهیزات پیشرفته آنالیز میشود. در صورتی که گازهای آلاینده مانند مونوکسید کربن و دی اکسید کربن خروجی از اگزوز از حد استاندارد تجاوز کند، خودرو صلاحیت تردد را از دست خواهد داد. تعویض به موقع فیلتر هوا تاثیر مثبتی بر روی نتیجه این بخش خواهد داشت.

مرحله ۳: بررسی کمک فنرها

کمک فنرها برای حفظ تعادل خودرو، به ویژه در پیچ جاده‌ها که بیشتر تصادف ها در آن اتفاق می افتد، حیاتی هستند. در این مرحله با کمک تجهیزات پیشرفته کارکرد کمک فنرهای خودرو بررسی و به صورت نموداری در رایانه ثبت میشود. در صورت نرسیدن به استاندارد موردنظر، خودرو از ورود به سطح شهر و جاده های بین شهری به دلیل خطر بالقوه واژگونی محروم خواهد شد.

مرحله ۴: آزمون ترمزها

اهمیت و حیاتی بودن کارکرد درست ترمزهای خودرو بر کسی پوشیده نیست. ذره ای عدم دقت در شتاب گیری سیستم ترمزهای یک خودرو ممکن است تبعات فاجعه آمیز جانی و مالی جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در این مرحله شتاب گیری ترمزها، سلامت لنت ها، میزان روغن ترمز موجود  و عملکرد ترمز دستی بررسی میشوند.

مرحله ۵: سیستم تعلیق

در مرحله تمامی اتصالات جلوبندی و همچنین سیستم تعلیق خودرو با دقت بررسی میشوند. محکم نبودن اتصالات در هنگام رانندگی تبعات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت؛ بنابراین اتصالات شل و نامناسب برابر است با محرومیت خودروی مورد نظر از حضور در سطح شهر و جاده ها.

مرحله ۶: کارکرد چراغ ها

کارکرد چراغ ها به ویژه در هنگام رانندگی در شب مهم است. در این مرحله عملکرد درست تمامی چراغ های خودرو اعم از چراغ جلو، راهنما و چراغ عقب بررسی میشوند. همچنین میزان تابش و زاویه تابش نور بالا و نور پایین چراغ های  جلو نیز مورد بررسی قرار میگیرند.

مرحله ۷: بررسی میزان لغزش به طرفین

هر چهار چرخ خودرو باید در یک راستا بوده و حرکت کنند، در غیر این صورت واژگون شدن خودرو حتمی است که خسارات جانی و مالی بسیاری به دنبال دارد. در این مرحله خودرو بر روی یک سطح ایستا با فرمان تنظیم شده رو به جلو به میزان یک کیلومتر پیشرونی خواهد کرد، در صورتی که تجهیزات اندازه گیری بیش از ۷ متر انحراف به طرفین را برای این خودرو ثبت کنند، خودروی مورد نظر مردود خواهد شد.

در مرحله هفتم، میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخ های خودرو نیز مورد بررسی قرار میگیرند.

چگونه می توان در اولین مراجعه گواهی معاینه فنی را دریافت کرد؟

دریافت گواهی معاینه فنی در اولین مراجعه، هدفی است که بسیاری از صاحبان خودرو به دنبال آن هستند. این فرآیند ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت چند نکته ساده و انجام برخی اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید شانس خود را برای موفقیت در اولین مراجعه افزایش دهید. در ادامه، نکاتی که به شما کمک می‌کنند تا در اولین مراجعه گواهی معاینه فنی خود را دریافت کنید، آورده شده است.

۱. بررسی کامل خودرو پیش از مراجعه

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌توانید برای دریافت گواهی معاینه فنی در اولین مراجعه انجام دهید، بررسی دقیق وضعیت فنی خودرو است. مواردی که باید به آن‌ها توجه ویژه داشته باشید عبارتند از:

• ترمزها: اطمینان حاصل کنید که ترمزهای جلو و عقب به درستی عمل می‌کنند. هر گونه صدای غیرعادی، لرزش یا کاهش عملکرد ترمزها باید پیش از مراجعه به مرکز رفع شود.
• لاستیک‌ها: لاستیک‌های خودرو باید دارای آج کافی باشند و فشار باد آن‌ها در محدوده استاندارد قرار داشته باشد. همچنین، مطمئن شوید که لاستیک‌ها دچار ترک، بریدگی یا ساییدگی غیرعادی نباشند.
• چراغ‌ها و علائم: تمامی چراغ‌های خودرو، از جمله چراغ‌های جلو، عقب، راهنماها و چراغ‌های ترمز باید به درستی کار کنند. چراغ‌های معیوب یا کم‌نور می‌توانند منجر به رد شدن خودرو در معاینه فنی شوند.

۲. انجام سرویس دوره‌ای خودرو

پیش از مراجعه به مرکز معاینه فنی، بهتر است خودرو را به یک مکانیک مجرب نشان دهید تا سرویس دوره‌ای انجام شود. این سرویس شامل تعویض روغن موتور، فیلترها، بررسی سیستم تعلیق و کمک‌فنرها و تنظیم موتور است. سرویس دوره‌ای باعث می‌شود که خودرو در بهترین وضعیت فنی خود قرار بگیرد و احتمال رد شدن در معاینه فنی کاهش یابد.

۳. اطمینان از عملکرد سیستم اگزوز و آلایندگی

یکی از دلایل اصلی رد شدن خودروها در معاینه فنی، سطح بالای آلایندگی است. اطمینان حاصل کنید که سیستم اگزوز خودرو به درستی کار می‌کند و هیچگونه نشتی یا خرابی در آن وجود ندارد. اگر خودروی شما دچار مشکل در این زمینه است، پیش از مراجعه به مرکز معاینه فنی، آن را تعمیر کنید.

۴. بررسی وضعیت شاسی و بدنه

هر گونه خرابی در شاسی، بدنه یا اتصالات خودرو می‌تواند منجر به رد شدن در معاینه فنی شود. به خصوص در خودروهای قدیمی‌تر، باید به وضعیت شاسی توجه ویژه‌ای داشته باشید. هرگونه خوردگی، زنگ‌زدگی یا آسیب دیدگی باید برطرف شود.