همه آن چه که باید در مورد دیه ۱۴۰۱ بدانید

هر سال با توجه به نرخ تورم و همچنین شاخص اعلام شده توسط بانک مرکزی که رئیس قوه قضاییه تعیین می‌کند، نرخ و قیمت دیه اعلام می‌شود، که در سال ۱۴۰۱ برای ماه‌های غیر حرام ۶۰۰ میلیون تومان و برای ماه‌های حرام معادل ۸۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

این نکته را نیز در نظر داشته باشید که دیه یوم‌الادا بوده و اگر در سال‌های قبل به پرداخت دیه محکوم شده‌ یا آسیبی دیده‌ باشید و بخواهید دیه بگیرید باید آن را با نرخ سال جدید حساب کنید. مبلغ جدید دیه از اول فروردین ۱۴۰۱ لازم‌الاجرا شده است. اگر می‌خواهید در مورد دیه و انواع آن و همچنین قوانین مربوط به آن بیشتر بدانید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

دیه چیست و مبلغ آن بر چه اساسی تعیین می‌شود؟

در اسلام قاعده‌‎ای به‌نام ”لاضرر و لا ضرار” داریم که در حقوق جزایی ایران نیز تاثیرگذار است. بر اساس آن افراد حق ندارند تا به کسی آسیب جانی و یا مالی وارد کنند. اما با این وجود همیشه اشخاصی هستند که مرتکب آسیب‌هایی چه به عمد و یا غیرعمد به دیگران می‌شوند. حال قانون با توجه به چنین وضعیتی چه وظیفه‌ای داشته و چه کار می‌کند؟

اگر به شخص دیگری چه به عمد و چه غیر عمد آسیبی وارد شود، فرد باید آن خسارت را جبران کند. اگر آسیب جسمی باشد، پای دیه و قصاص در میان است. حق قصاص برای آسیب‌هایی بوده که به‌صورت عمدی وارد شده باشد. بحث دیه نیز برای جرایم غیرعمدی است که با پرداخت مالی جبران خواهد شد.

بر اساس ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی، “دیه مقدار مال معین است که شرع اسلام برای جبران جنایات غیرعمدی، شبه عمد، خطای محض و جنایت عمدی (اگر قاضی اجرای حکم قصاص را عملی نداند) و نقص عضو مشخص می‌کند.”

در شرع اگر میزان جبران خسارت مشخص شده باشد، آن را دیه می‌نامند و اگر مقدار خسارت پرداختی، تعیین نشده باشد از اصطلاح ” ارش” استفاده می‌کنند.

ارتباط ارش با دیه چیست؟

ارش به دیه‌ای می‌گویند که در قانون اسلام مقدار آن تعیین نشده باشد و مقام قضایی و دادگاه با توجه به نوع جرایم و تاثیر آن بر فرد آسیب‌دیده، نرخ دیه کامل، میزان خسارت و گزارش کارشناس، میزان آن را اعلام می‌کند.

کدام ماه‌‌ها حرام هستند؟

ماه‌های قمری رجب، محرم، ذی‌القعده و ذی‌الحجه جزو ماه‌های حرام هستند و دیه در این ماه‌ها یک سوم بیشتر از ماه‌های غیر حرام حساب می‌شوند.

انواع دیه چیست؟

دیه در شرایط مختلف متفاوت است و میزان آن بر اساس نوع آسیب وارد شده به انسان به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• به آسیبی که با قصد و اختیار وارد شود، دیه جان می‌گویند و بر طبق شرع، حق قصاص برای فرد آسیب دیده در نظر گرفته خواهد شد. در این میان شخصی که آسیب دیده می‌تواند از قصاص خود بگذرد و دیه دریافت کند.
• زمانی که شخص مجرم قصد ارتکاب جرم منجر به آسیبی را داشته باشد که قصدش ارتکاب خود جنایت نیست، به آن دیه شبه عمد می‌گویند. مثلا بخواهیم فردی را کتک بزنیم که ادب شود، ولی در اثر این کتک زدن، آن شخص بمیرد!
• اگر نه قصد جنایت وجود داشته باشد و نه انجام کاری منجر به آن خسارت شده باشد، به آن خطای محض می‌گویند. مثلا موقع بازی افراد با هم، توپی شیشه پنجره خانه‌ای را شکسته و محکم به سر فردی که در آن خانه است بخورد و موجب مرگش شود.

پس طبق این تعریف‌ها اگر جرایم غیرعمدی با آسیب به جان، اعضای بدن و نقص عضو همراه باشند، با دیه معین جبران می‌شود که مقدار آن هم شرع تعیین می‌کند و توسط فرد بزهکار، مجرم یا ورثه او به شخص آسیب دیده پرداخت خواهد شد.

همچنین برای اینکه بدانید دیه تصادف به چه کسانی تعلق می‌گیرد باید بگوییم که در تصادف‌های غیر عمد و تصادف‌های عامدانه که شخص آسیب‌دیده و طرف شاکی رضایت بدهد، دیه باید با توجه به آسیب وارد شده به‌طور کامل پرداخت شود.

نرخ دیه در سال قبل چه میزان بود؟

سخنگوی قوه قضاییه در نشستی که در اسفندماه ۱۳۹۹ برگزار شد و همچنین بر اساس مصوبه شورای عالی قضائی، افزایش ۴۵ درصدی برای آن در نظر گرفت. به این صورت که دیه سال ۱۴۰۰ در ماه‌های حرام ۶۴۰ میلیون تومان و در ماه‌های غیر حرام ۴۸۰ میلیون تومان بود. این قیمت نسبت به سال گذشته ۱۵۰ میلیون تومان افزایش داشت و امسال نیز ۱۲۰ میلیون تومان بیشتر شده است.

شما با خرید انواع بیمه‌ها برای خودروی خود مثل بیمه شخص ثالث و  بیمه بدنه، در صورت بروز هر حادثه‌ای می‌توانید خسارت‌های ناشی از آن را کاهش دهید.

افزایش نرخ دیه چه تاثیری بر بیمه‌نامه شخص ثالث داشته است؟

تعهدات مالی در بیمه‌نامه شخص ثالث سقفی دارد که ۲.۵ درصد مبلغ دیه هر سال در ماه حرام بوده و با افزایش این نرخ، حداقل تعهدات مالی شرکت‌های بیمه در بیمه‎ ثالث خودرو نیز بیشتر شده که در سال ۱۴۰۰، این مبلغ ۱۶ میلیون تومان و در سال ۱۴۰۱ به ۲۰ میلیون تومان رسید.

اگر هر دو طرف گواهینامه داشته باشند، خسارت مالی تا ۲۰ میلیون تومان باشد و خسارت جانی اتفاق نیفتاده باشد، در چنین شرایطی نیاز به گزارش مقامات انتظامی و کروکی پلیس نیست.

سقف ارزش خودروهای غیر متعارف نیز با تغییر دیه، ۴۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است. خودروهای غیر متعارف به آن دسته از خودروهایی گفته می‌شود که ارزش آن‌ها معادل نصف دیه تعریف شده در آن سال باشد و در صورت خسارت دیدن، قاعده‌ای نسبی در مورد آنها اعمال خواهد شد.

نرخ بیمه شخص ثالث چگونه محاسبه می‌شود؟

هر سال نرخ بیمه شخص ثالث توسط بیمه مرکزی اعلام می‌شود. اما مواردی مثل نوع اتومبیل، درصد تخفیف بیمه‌نامه و استفاده از بیمه‌نامه شخص ثالث مستقیماً بر روی قیمت بیمه اثرگذار است. شما در وبسایت و اپلیکیشن آیتول می‌توانید نسبت به محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث اقدام کرده و قیمت دقیق بیمه ثالث در سال ۱۴۰۱ را مشاهده کنید.

استعلام از بیمه مرکزی با شماره پلاک یا کد ملی

سامانه سنهاب، متعلق به بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تمامی اطلاعات بیمه شخص ثالث خودروها را ثبت کرده است. برای استعلام بیمه ایران با کد ملی کافی است تا اطلاعات شماره پلاک یا کد ملی مندرج در بیمه‌نامه را وارد کنید.

تخفیف بیمه شخص ثالث

برای استعلام تخفیف بیمه شخص ثالث و محاسبه درصد تخفیف می‌توانید از طریق وبسایت و یا اپلیکیشن آیتول از میزان تخفیف موجود بر روی بیمه‌نامه خود مطلع شده و با هزینه کمتری بیمه شخص ثالث را تمدید کنید.

تفاوت دیه مرد و دیه زن چقدر است؟

نرخ دیه مرد و زن از آذر ۱۳۹۸ بر طبق گفته‌های معاون دیوان عالی کشور برابر شده است، علاوه بر آن در سایر صدمات وارد شده غیر از فوتی نیز باید این قانون برابری دیه اعمال شود و دادگاه‌ها هم موظف هستند تا این قانون را رعایت کنند.

آیا دیه شخص مسلمان با غیرمسلمان متفاوت است؟

نوع مذهب افراد بر طبق قانون در نرخ دیه تفاوتی ایجاد نمی‌کند و با هم برابر است.

نرخ دیه از گذشته تا به امروز

در این جدول می‌توانید نرخ دیه را از سال ۱۳۹۰ که قوه قضاییه تعیین کرده، مشاهده کنید.

همه خدمات خودرویی یکجا در آیتول

آیتول یکی از معتبرترین سایت‌هایی است که خدمات متعددی چون پرداخت خلافی خودرو، عوارض بین شهری، استعلام و خرید انواع بیمه‌ها، تعویض پلاک و معاینه فنی غیرحضوری و هر سرویس‌ دیگری که در  رابطه با خودرو فکر کنید را ارائه می‌دهد. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری راجع‌به این خدمات گسترده کسب کنید، فقط کافی است تا با کارشناسان ما در بخش پشتیبانی در تماس باشید.