فرانشیز بیمه چیست؟

فرانشیز بیمه، یکی از موضوعات بسیار مهم است و افرادی که قصد استفاده از انواع بیمه را دارند؛ باید به آن توجه داشته باشند. حتماً شما هم متوجه شده‌اید، که حتی با استفاده از بیمه درمان یا بدنه، بخشی از هزینه‌های خسارت باید توسط شما پرداخت شود. در واقع، بیمه بخشی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهد و درصدی از هزینه‌ها بر عهده شما است که به آن فرانشیز بیمه می‌گویند. طبیعی است که هرچقدر فرانشیز یک بیمه بیشتر باشد، سهم شما برای پرداخت هزینه‌ها نیز بیشتر می‌شود. با توجه به اهمیت آشنایی همه بیمه‌شدگان با فرانشیز یا خودپرداخت، در این مقاله قصد داریم به سؤال «فرانشیز بیمه چیست» پاسخ دهیم و با نکات مهم مرتبط با آن آشنا شویم. پس پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه آیتول باشید.

فرانشیز یعنی چه؟ آشنایی با مفهوم فرانشیز در انواع بیمه

در صنعت بیمه، فرانشیز به معنای آن بخش از خسارت است که باید توسط شخص بیمه‌گذار پرداخت شود. در ایران به جای فرانشیز از سهم بیمه‌گذار یا خودپرداخت نیز استفاده می‌شود که جایگزین‌های فارسی کلمه Franchise هستند. میزان حق فرانشیز بیمه‌ها از بیمه درمان تا بیمه شخص ثالث و بدنه در بیمه‌نامه مشخص می‌شود. برای مثال زمانی که شما در حال خرید بیمه شخص ثالث یا بیمه تکمیلی هستید، می‌توانید در بیمه‌نامه میزان فرانشیز یا سهم بیمه‌گذار را مشاهده کنید. فرانشیز تنها مربوط به شرکت‌های بیمه در ایران نیست و در همه جای دنیا وجود دارد.

توضیح فرانشیز بیمه با یک مثال ساده

برای اینکه به سؤال فرانشیز بیمه چیست پاسخ دهیم، در اینجا از یک مثال ساده استفاده می‌کنیم. برای مثال تصور کنید که در بیمه بدنه، پوشش سرقت لوازم جانبی خودرو ۲۰ درصد فرانشیز داشته باشد. حالا اگر به دلیل سرقت لوازم جانبی خودرو، ۱ میلیون تومان خسارت وارد شده باشد؛ شرکت بیمه تنها ۸۰ درصد از هزینه‌ها را تقبل می‌کند. ۲۰ درصد باقی مانده همان سهم بیمه‌گذار، خود پرداخت یا فرانشیز بیمه بدنه است که شما باید آن را پرداخت کنید. در این صورت ۸۰۰ هزار تومان توسط شرکت بیمه و ۲۰۰ هزار تومن توسط شما پرداخت خواهد شد. شما می‌توانید در سایت و اپلیکیش آیتول علاوه بر مشاهده قیمت بیمه بدنه با پوشش‌های مختلف این بیمه‌نامه و فرانشیز هر یک از پوشش‌ها آشنا شوید.

تفاوت سقف خسارت و فرانشیز بیمه

در بسیاری از موارد، بیمه‌گذاران سقف خسارت و فرانشیز بیمه را با هم اشتباه می‌گیرند. سقف خسارت، رقم ثابت و معینی است که شرکت بیمه متعهد می شود تا مبلغ خسارت‌های وارد شده را بدهد. برای مثال فرض کنید که شما از بیمه موتورسیکلت استفاده می‌کنید و سقف پوشش خسارت مالی وارده به اشخاص ثالث در حادثه ۱۰ میلیون تومان است. در این صورت اگر بعد از تصادف، خسارت مالی وارده به شخص ثالث در محدوده کمتر از ۱۰ میلیون تومان باشد، شرکت بیمه به طور کامل آن را پرداخت می‌کند. حالا اگر مبلغ خسارت بیشتر از ۱۰ میلیون تومان باشد، مثلاً ۱۲ میلیون تومان، شرکت بیمه سقف ۱۰ میلیونی را پرداخت می‌کند و ۲ میلیون باقی مانده را شما باید پرداخت کنید. در این حالت مبلغ اضافه‌ای که پرداخت می‌کنید، نوعی فرانشیز است.

در مقابل در بسیاری از موارد فرانشیزها عدد ثابتی نیستند و درصدی محاسبه می‌شوند. برای مثال اگر در یک بیمه‌نامه درصد فرانشیز ۱۵ درصد باشد، شرکت بیمه بدون سقف معین، ۸۵ درصد خسارت‌ها را پرداخت می‌کند و ۱۵ درصد باقی مانده بر عهده شماست. البته در اکثر موارد، فرانشیز ترکیبی است؛ یعنی از ترکیب سقف خسارت با رقم ثابت و درصد فرانشیز به صورت همزمان استفاده می‌شود.

محاسبه فرانشیز بیمه و انواع آن

تا اینجا با اینکه فرانشیز چیست و چه تفاوتی با سقف بیمه دارد آشنا شدیم. حالا نوبت به آن می‌رسد که با انواع فرانشیز و نحوه محاسبه آن آشنا شویم. به طور کلی فرانشیز در بیمه بدنه به چند شکل متفاوت محاسبه می‌شود؛ بنابراین باید با انواع فرانشیز آشنا باشید، تا بتوانید هزینه‌های خسارتی که باید توسط شرکت بیمه پرداخت شود را محاسبه کنید. این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که فرانشیز کمتر یعنی سهم کمتر در پرداخت خسارت توسط شما؛ بنابراین طبیعی است که نرخ بیمه شخص ثالث یا انواع دیگر بیمه‌ها با فرانشیز پایین، بیشتر از سایر انواع بیمه‌ها باشد.

ما در بالا در مورد دو نوع پر کاربرد فرانشیز، یعنی فرانشیز ترکیبی و تعیین سقف غرامت توضیح دادیم. در ادامه با سایر انواع فرانشیز و نحوه محاسبه آن‌ها آشنا می‌شویم.

فرانشیز به صورت رقمی معین و ثابت یا سقف فرانشیز

در موارد کمی از انواع بیمه‌نامه‌ها دیده می‌شود که فرانشیز به صورت یک رقم معین و ثابت در بیمه‌نامه ذکر شده است. این مبلغ ثابت با نام سقف فرانشیز نیز شناخته می‌شود. برای مثال در بیمه‌نامه ذکر می‌شود که سقف فرانشیز خسارت ۲ میلیون تومان است؛ یعنی زمانی که خسارت از طرف شرکت بیمه پرداخت می‌شود، ۲ میلیون تومان از خسارت بر عهده شماست. به این ترتیب در واقع بیمه در خسارت‌های کمتر از ۲ میلیون تومان، هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند.

اگر فرض کنیم این مورد در یک بیمه بدنه ذکر شده باشد، در صورت بروز خسارت کمتر از ۲ میلیون تومان به بدنه خودرو، هزینه‌ها بر عهده شماست؛ یعنی شما بعد از پشت سر گذاشتن مراحل پلیس +۱۰ خلافی خودرو با پلاک و پرداخت خلافی و مرخص کردن ماشین از پارکینگ باید هزینه تعمیرات تا سقف ۲ میلیون تومان را نیز از جیب پرداخت کنید! البته همانطور که اشاره کردیم از این نوع فرانشیز معمولاً کمتر استفاده می‌شود.

محاسبه فرانشیز به صورت درصد ثابتی از خسارت

بگذارید این مورد را با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید که در یک قرارداد میزان فرانشیز خسارت ۲۰ درصد باشد. در این صورت مبلغ خسارت وارد شده، در ضریب فرانشیز بیمه ضرب شده و از مبلغ خسارت کم می‌شود؛ یعنی اگر خسارت ۲۰۰ میلیون تومان باشد، با فرانشیز بیمه ۲۰ درصد، میزان خسارت پرداخت شده توسط شرکت بیمه برابر است با:

۱۶۰.۰۰۰.۰۰۰ = (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ × ۲۰%) – ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰

در واقع فرانشیز به صورت درصد ثابتی از خسارت به این معناست که بیمه‌گذار، براساس درصد معینی که در بیمه‌نامه به عنوان فرانشیز درج شده است، در پرداخت خسارت با بیمه‌گر سهیم است. اگر می‌خواهید با نحوه درصد تخفیف بیمه‌ها نیز آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم از بخش محاسبه درصد تخفیف بیمه شخص ثالث در سایت آیتول استفاده کنید.

چرا شرکت‌های بیمه از فرانشیز بیمه استفاده می‌کنند؟

تقریباً همه بیمه‌نامه‌های پرکاربرد از جمله بیمه بدنه دارای نوعی از فرانشیز هستند؛ اما چرا بیمه‌گذاران باید بخشی از هزینه‌ها را به عنوان فرانشیز پرداخت کنند؟ سه دلیل اساسی وجود دارد که توجیهی برای استفاده از فرانشیز در بیمه‌نامه‌ها ارائه می‌کند:

ترغیب بیمه‌گذاران به مراقبت از موضوع بیمه

اینکه بیمه‌گذار بداند در صورت بروز خسارت باید بخشی از هزینه‌ها را پرداخت کند، باعث می‌شود تا دقت بیشتری در مراقبت از موضوع بیمه داشته باشد. برای مثال بیمه بدنه می‌تواند تا حد زیادی خیال شما را از بروز حادثه یا سرقت راحت کند؛ اما زمانی که بدانید بخشی از هزینه‌های جبران خسارت بر عهده شماست، تلاش بیشتری برای مراقبت از خودروی خود خواهید کرد. در حقیقت، وجود فرانشیز به رعایت بیشتر قانون و اقدامات پیشگیرانه که به نفع کل جامعه است، منجر می‌شود.

کاهش و حذف خسارات جزئی

وجود حق فرانشیز در بیمه‌نامه‌ها باعث می‌شود تا مراجعه برای دریافت هزینه‌های جزئی به شکل قابل‌ توجهی کاهش پیدا کند. معمولاً افراد نیز برای هزینه‌های سنگین از بیمه‌نامه خود استفاده می‌کنند. به این ترتیب استفاده از فرانشیز برای بیمه‌ها توجیه اقتصادی زیادی دارد.

کاهش تعهدات بیمه‌گر و ارزان‌تر شدن حق بیمه

قبلاً هم اشاره کردیم که هرچقدر حق فرانشیز بیشتر باشد، تعهدات بیمه‌گر نیز کمتر می‌شود. در نتیجه حق بیمه تعیین‌شده برای بیمه‌نامه نیز کاهش پیدا می‌کند. این موضوع به نفع بیمه‌گذاران است و در نتیجه هزینه‌های کمتری برای برخورداری از بیمه می‌پردازند.

با کمک آیتول، آگاهانه بیمه خودرو و موتور خود را انتخاب کنید.

در این مقاله سعی کردیم به سؤال فرانشیز بیمه چیست پاسخ دهیم و با نحوه محاسبه و انواع فرانشیز بیمه نیز آشنا شدیم. وجود فرانشیز در بیمه‌نامه مزایای زیادی برای بیمه‌گذار و بیمه‌گر دارد؛ اما طبیعی است که بیمه‌نامه با درصد یا مبلغ کمتر فرانشیز و حق بیمه مناسب گزینه بهتری برای شما خواهد بود؛ زیرا می‌توانید با پرداخت هزینه کمتر، سقف بالاتری از خسارت‌ها را دریافت کنید. در سایت و اپلیکیشن آیتول این امکان برای شما فراهم شده است تا خدمات شرکت‌های بیمه مختلف را با هم مقایسه کنید و بهترین گزینه را براساس نیاز خود انتخاب کنید. برای شروع کافی است تا فقط شماره پلاک خود را در سامانه تمدید و خرید بیمه خودرو وارد کنید. علاوه بر این امکان استعلام و پرداخت عوارض و معاینه فنی خودرو نیز در سایت و اپلیکیشن آیتول فراهم شده است و شما می‌توانید به راحتی از امکانات موجود در سایت برای انجام این امور استفاده کنید.