آشنایی با درجه کیفیت روغن موتور (استانداردهای API و SAE)

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید جهت انتخاب بهترین روغن موتور برای کوییک، پراید، پژو ۴۰۵ و … باید به آن توجه کنید، کیفیت روغن موتور است. آشنایی با درجه بندی کیفیت روغن موتور به شما کمک می‌کند تا محصول مناسب را برای خرید در نظر بگیرید و از آن استفاده کنید. در همین راستا در این مطلب قصد داریم تا شما را با طبقه بندی کیفیت روغن موتور آشنا کنیم تا بتوانید بهترین روغن موتور برای tu5 یا موتورهای معمولی را خریداری کنید.

سطح کیفی API برای طبقه بندی روغن موتور

سطح کیفیت روغن موتور دیزلی و بنزینی توسط موسسه نفت آمریکا (API) تعیین می‌شود. به منظور سرویس تعویض روغن موتور نیاز است تا به کیفیت روغن موتور به ترتیب سطح کیفی API توجه کنید تا محصول مناسب را برای خرید در نظر بگیرید. این موسسه برای تعیین کیفیت روغن‌های موتور، سیستم کدبندی خاص و دو حرفی را ایجاد کرده که حرف اول در این کدبندی نشان‌دهنده نوع روغن موتور است.

اگر استاندارد API با حرف S شروع شود، این حرف از کلمه “Service” (خدمات مربوط به خودروهای شخصی و تعویض روغن) گرفته شده است و نشان می‌دهد که این روغن موتور برای خودروهای بنزینی مناسب خواهد بود.

اما اگر استاندارد با حرف C آغاز شود، مخفف “Commercial” (وسیله نقلیه تجاری و کشاورزی) است و این روغن به خودروهای دیزلی اختصاص دارد. در سال ۲۰۱۷، موسسه API برای روغن موتورهای دیزلی نسل جدید از حرف F استفاده کرد که مخفف “Fuel-Efficient” (مصرف بهینه سوخت) است.

حرف دوم در کدبندی، علامت کیفیت روغن موتور را تعیین می‌کند. این کیفیت با اعداد و حروف از A تا P مشخص می‌شود که حرف A نشان‌دهنده ابتدایی‌ترین سطح کیفیت است که امروزه استفاده نمی‌شود. حرف P نیز جدیدترین و بالاترین سطح کیفیت است که از سال ۲۰۲۰ برای موتورهای توربوشارژ تزریق مستقیم طراحی شده است. با توجه به این نکات می‌توانید بالاترین سطح کیفیت روغن موتور را تشخیص دهید و برای خرید آن اقدام کنید.

سیستم‌های درجه بندی کیفیت روغن موتور

برای رتبه بندی کیفیت روغن موتور، دو سیستم اصلی زیر وجود دارد:

• API (انجمن نفت آمریکا)
• سیستم SAE (انجمن مهندسان خودرو)

سیستم API

این سیستم کیفیت روغن موتور را در دو دسته اصلی طبقه‌بندی می‌کند:

• حروف S: این حروف در روغن‌های مناسب برای موتورهای بنزینی استفاده می‌شوند. در این سیستم، هرچه حرف دوم به انتهای الفبا نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده کیفیت بالاتر روغن است. به‌طور مثال، روغن با درجه SN کیفیت بهتری نسبت به روغن‌های با درجه SG یا SF دارد.
• حروف C: این حروف برای روغن‌های مناسب موتورهای دیزلی طراحی شده‌اند. مشابه سیستم بنزینی، هرچه حرف دوم به انتهای الفبا نزدیک‌تر باشد، کیفیت روغن دیزلی بالاتر است.

سیستم SAE

این سیستم بیشتر بر اساس ویسکوزیته یا غلظت روغن موتور عمل می‌کند. روغن‌های موتور با شماره‌هایی مانند ۵W-30 یا ۱۰W-40 معرفی می‌شوند که نشان‌دهنده عملکرد متفاوت آن‌ها در دماهای مختلف است. انتخاب روغن مناسب باید با توجه به شرایط آب‌و‌هوایی و نوع موتور انجام گیرد تا عملکرد بهینه روغن در هر شرایطی تضمین شود.

سطح کیفیت انواع روغن موتور

افرادی که به دنبال تفکیک انواع روغن موتور از نظر کیفیت هستند، همواره به جدول سطح کیفی روغن موتور مراجعه می‌کنند تا با استفاده از آن بتوانند سطح کیفیت محصولات مختلف مثل سطح کیفی روغن موتور اسپیدی و … را تشخیص دهند. جدول سطح کیفی روغن موتور بر اساس استاندارد API به شرح زیر است:

سطح کیفیت API روغن موتور بنزینی

سیستم رتبه بندی API (انجمن نفت آمریکا) برای روغن موتورهای بنزینی، انواع مختلفی از سطوح کیفیت را برای موتور خودروهای سواری ارائه داده است. این سطوح کیفیت با حروف و اعداد روی برچسب روغن مشخص می‌شوند و حاوی اطلاعات مهمی برای انتخاب روغن مناسب برای وسیله نقلیه شما هستند. از مهم‌ترین انواع سطوح کیفیت روغن موتور بر اساس استاندارد API می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• API SP

جدیدترین سطح کیفیت روغن موتور برای خودروهای سواری در سال ۲۰۲۰ است. این روغن مزایای زیادی همچون کاهش پدیده احتراق با سرعت کم، محافظت از زنجیرها و موتور در برابر سایش، حفاظت در برابر خوردگی، کاهش مصرف سوخت، پایداری اکسیداسیون و کنترل رسوب و لجن را ارائه می‌دهد.

• API SN PLUS

این سطح کیفی برای موتورهای توربوشارژ تزریق مستقیم از سال ۲۰۱۸ توصیه می‌شود. این روغن برای مقابله با پدیده LSPI (احتراق زودرس در دور پایین) طراحی شده است.

• API SN

این روغن برای تمامی موتورهای بنزینی از سال ۲۰۱۰ به بعد مناسب خواهد بود و در برابر اکسیداسیون مقاوم است و در دماهای پایین و صرفه‌جویی در مصرف سوخت، عملکرد بهتری دارد.

• API SM

روغن API SM برای خودروهای تولیدشده در سال ۲۰۰۵ و بعد از آن مناسب خواهد بود و دارای ویژگی‌های پایدار در برابر اکسیداسیون و سایش است. از ویژگی‌های آن می‌توانیم به محافظت خوب در برابر رسوب و بهبود عملکرد در دماهای پایین اشاره کنیم.

• API SL

سطح کیفیت روغن موتور sl برای خودروهای سال ۲۰۰۴ و قدیمی‌تر مناسب است و هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• API SJ

این روغن برای موتورهای بنزینی تولیدشده در سال ۲۰۰۱ و قدیمی‌تر مناسب است؛ هرچند که امروزه استفاده از آن کمتر توصیه می‌شود.

• API SH

این روغن برای خودروهای طراحی‌شده در سال ۱۹۹۶ و قدیمی‌تر است و حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش ندارد. با این‌حال، دارای خاصیت ضدخوردگی و ضدزنگ است.

• API SG

برای موتورهای بنزینی تولیدشده بعد از سال ۱۹۹۳ مناسب خواهد بود. این روغن نسبت به روغن‌های قبلی، محافظت بهتری در برابر رسوبات و سایش دارد.

• API SF

برای موتورهای بنزینی تولیدشده در سال ۱۹۸۸ و قدیمی‌تر مناسب است و نسبت به سطح کیفیت SE، پایداری بهتری در برابر اکسیداسیون و سایش دارد.

• API SE

این سطح کیفی برای استفاده در خودروهای تولیدشده پس از سال ۱۹۷۹ توصیه نمی‌شود. این نوع روغن، خواص پاک‌کنندگی و پایداری بیشتری نسبت به روغن‌های قدیمی‌تر دارد.

• API SD

مشابه سطح SC است؛ اما مقادیر بیشتری مواد افزودنی ضدزنگ دارد و استفاده از آن در خودروهای جدید ممکن است به موتور آسیب برساند.

• API SC

این روغن برای موتورهای بنزینی طراحی‌شده در سال ۱۹۶۷ و بعد از آن مناسب نیست و در خودروهای جدید، موجب اختلال در عملکرد موتور می‌شود.

• API SB

این روغن برای اکثر موتورهای بنزینی بعد از سال ۱۹۶۳ مناسب نیست و فقط حاوی مقدار کمی ماده افزودنی ضداکسیداسیون و ضدسایش است.

• API SA

تنها روغن پایه است و هیچ ماده افزودنی ندارد. این روغن برای موتورهای بنزینی پس از سال ۱۹۳۰ مناسب نیست و استفاده از آن در موتورهای جدید موجب آسیب به آن‌ها می‌شود.

استاندارد API برای روغن موتور دیزلی

سیستم API برای روغن موتورهای دیزلی شامل سطوح مختلفی است که با تکنولوژی‌های مختلف و سال‌های تولید گوناگون طراحی شده‌اند. استاندارد API برای روغن موتور دیزلی به شرح زیر است:

• API CK-4

این سطح کیفیت نسبت به معیارهای قبلی مانند CJ-4 و CI-4، عملکرد بسیار بالاتری دارد و برای موتورهای دیزلی سطح بالا و پیشرفته طراحی شده است.

• API CJ-4

این سطح کیفیت نسبت به استانداردهای قبلی خود بهبود یافته است و برای موتورهای دیزلی با عملکرد بالا توصیه می‌شود.

• API CI-4

این سطح کیفیت برای موتورهای دیزلی چهارزمانه با دور بالا طراحی‌شده در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴ در نظر گرفته شده و جایگزین روغن‌های سطوح کیفی قبلی مانند CH-4، CF-4، CG-4، CE و CD است. این روغن برای استفاده در موتورهای دیزلی چهارزمانه سبک، متوسط و سنگین مناسب خواهد بود.

• API CH-4

این روغن مخصوص موتورهای دیزلی چهارزمانه طراحی‌شده در سال ۱۹۹۸ است که با دور بالا حرکت می‌کنند و می‌توان از آن به جای روغن‌های سطوح کیفی CF-4 و CG-4 نیز استفاده کرد.

• API CG-4

مشابه سطح CH-4، این روغن برای موتورهای دیزلی دور بالا طراحی‌شده در سال ۱۹۹۴ است. این روغن می‌تواند به جای روغن‌های سطوح کیفی CD، CE و CF-4 نیز استفاده شود.

• API CF-4

این روغن ویژه موتورهای دیزلی چهارزمانه با دور بالاست و در مدل‌های سال ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت این روغن بالاتر از سطح CD است و می‌توان از آن به جای روغن‌های CD و CE استفاده کرد.

• API CF-2

این سطح کیفی برای موتورهای دیزلی دوزمانه طراحی‌شده در سال ۱۹۹۴ در نظر گرفته شده و برای ماشین‌های دیزلی سنگین دوزمانه، با تطابق سطح کیفی  API CD-IIاست.

• API CF

این روغن برای موتورهای دیزلی سوپرشارژ و توربوشارژ تولیدشده در سال ۱۹۹۴ مناسب است و با کارایی سطح کیفیت CD تطابق دارد.

• API CE

این روغن ویژه موتورهای دیزلی طراحی‌شده در سال ۱۹۸۷ است و برای موتورهای دیزلی با سوپرشارژ یا توربوشارژ که در شرایط سرعت پایین و بار بالا یا سرعت بالا و بار بالا کار می‌کنند، عملکرد مطلوبی از خود نشان می‌دهد. این روغن با مشخصات سطوح کیفیت CD و CC تطابق دارد.

• API CD-II

این روغن برای موتورهای دیزلی تولیدشده در سال ۱۹۸۷ مناسب است و با کارایی سطح کیفیت CD نیز تطابق دارد.

• API CD

برای موتورهای دیزلی تولیدشده از سال ۱۹۵۵ به بعد مناسب است. این روغن در شرایط کاری سخت، برای موتورهای غیرسوپرشارژ و توربوشارژ عملکرد خوبی دارد.

• API CC

این روغن برای موتورهای دیزلی تولیدشده در سال ۱۹۶۱ و بعد از آن طراحی شده و برای استفاده در شرایط کاری سخت تا متوسط مناسب است.

• API CB

ویژه موتورهای دیزلی طراحی‌شده از سال ۱۹۴۹ به بعد است و برای شرایط کاری متوسط مناسب خواهد بود.

• API CA

این روغن برای خودروهای دیزلی طراحی‌شده بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ مناسب است.

اهمیت انتخاب روغن موتور باکیفیت

انتخاب صحیح روغن موتور یکی از عوامل اساسی در حفظ سلامت و عملکرد بهینه موتور خودرو است. روغن موتور نه تنها برای کاهش اصطکاک و سایش قطعات متحرک در موتور ضرورت دارد، بلکه در خنک‌سازی، تمیز کردن و حفاظت از سیستم‌های مختلف موتور نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

استفاده از روغن با درجه کیفی نامناسب می‌تواند سبب مشکلات جدی مانند افزایش دما، افزایش سایش قطعات، کاهش کارایی موتور و حتی آسیب به بخش‌های حیاتی آن شود. به همین دلیل، انتخاب روغن مناسب و دارای کیفیت مطلوب برای موتور خودرو اهمیت زیادی دارد.

درجه کیفی روغن موتور یکی از معیارهای کلیدی در انتخاب روغن مناسب است. روغن‌های با درجه کیفی بالا نه تنها از موتور در برابر مشکلات مختلف محافظت می‌کنند، بلکه به بهبود عملکرد آن نیز کمک خواهند کرد. همچنین، برخی روغن‌ها دارای خواص ضداکسیداسیون عالی هستند که در دماهای پایین به راحتی جریان پیدا می‌کنند و شروع به کار موتور را آسان‌تر خواهند کرد. این ویژگی نه تنها به کاهش سایش قطعات هنگام استارت زدن کمک می‌کند، بلکه عمر مفید موتور را نیز افزایش می‌دهد.

علاوه بر این، روغن‌های باکیفیت می‌توانند مصرف سوخت را بهینه کنند. روغن‌هایی که ویسکوزیته مناسب دارند و اصطکاک داخلی را کاهش می‌دهند، موجب کاهش مصرف سوخت و بهبود کارایی موتور می‌شوند.

یکی دیگر از ویژگی‌های روغن‌های با درجه کیفی بالا، جلوگیری از تشکیل رسوبات در موتور است. روغن‌های باکیفیت به دلیل مقاومت در برابر اکسیداسیون و ترکیبات پیشرفته خود، مانع تشکیل رسوبات مضر در موتور می‌شوند و توان موتور را حفظ می‌کنند. این قابلیت نه تنها به عملکرد بهتر موتور کمک خواهد کرد، بلکه هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را نیز کاهش می‌دهد.

تاثیر انتخاب روغن بر عملکرد موتور

انتخاب روغن مناسب برای موتور، تاثیر زیادی بر عملکرد و عمر مفید آن دارد. از مهم‌ترین اثرات انتخاب روغن مناسب بر عملکرد موتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش سایش و فرسایش قطعات: روغن موتور به‌عنوان روان‌ساز عمل می‌کند و مانع اصطکاک بین قطعات مختلف موتور می‌شود.
• کنترل دما: روغن موتور علاوه بر روان‌کاری، وظیفه خنک کردن اجزاء داخلی موتور را نیز بر عهده دارد. روغن باکیفیت و مناسب به کاهش دمای موتور کمک می‌کند.
• تمیز نگه داشتن موتور: روغن موتور در جذب و شست‌وشوی ذرات کثیف و آلودگی‌های موجود در موتور نقش موثری دارد. انتخاب روغن با ویژگی‌های مناسب باعث می‌شود که موتور تمیزتر بماند و عمر مفید آن افزایش یابد.
• افزایش کارایی سوخت: روغن موتور به بهبود عملکرد موتور و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند. روغن مناسب باعث کاهش اصطکاک و مقاومت داخلی موتور می‌شود که می‌تواند کاهش مصرف سوخت را به دنبال داشته باشد.
• افزایش عمر موتور: استفاده از روغن مناسب سبب کاهش آسیب به قطعات موتور و جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود که این موضوع، افزایش عمر مفید موتور را به دنبال خواهد داشت.
• مقاومت در برابر شرایط سخت: در موتورهایی که در شرایط دمایی یا کاری سخت قرار دارند، انتخاب روغن باکیفیت ضروری است. روغن‌های مناسب می‌توانند در برابر دماهای بالا و فشار زیاد مقاوم باشند.
• زمان تعویض روغن: انتخاب نوع روغن تاثیر زیادی بر مدت زمان مورد نیاز برای تعویض روغن دارد. روغن‌های باکیفیت نیاز به تعویض کمتری دارند و عملکرد بهینه خود را برای مدت زمان طولانی‌تری حفظ می‌کنند.

نحوه خرید روغن موتور باکیفیت بالا

اگر پس از بررسی جدول روغن موتور مناسب خودروهای داخلی و خارجی قصد دارید که برای خرید روغن موتور باکیفیت اقدام کنید، می‌توانید از خدمات آیتول برای خرید روغن موتور کمک بگیرید. به کمک آیتول می توانید بهترین و باکیفیت‌ترین انواع روغن موتور را برای خودرو استفاده کنید و حتی کل فرآیند تعویض روغن موتور را به کارشناسان ما بسپارید. به این ترتیب می توانید کل فرآیند تعویض روغن را با آیتول بدون اتلاف وقت و انرژی انجام دهید.