همه چیز درباره وکالت خرید و فروش خودرو

هنگام خرید خودرو، دقت به جزئیات فنی بسیار ضروری است. مراجعه به کارشناسان و انجام بررسی‌های فنی، گامی مهم جهت خریدی هوشمندانه محسوب می‌شود. همچنین انجام کارهایی مثل پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو، پرداخت جریمه‌ها و … نیز موضوع دیگری است که باید به آن توجه کنید. با این حال، فرایند خرید خودرو تنها به این موارد محدود نمی‌شود. مسائل حقوقی مرتبط با معامله از جمله وکالت خرید و فروش خودرو نیز از اهمیت بالایی برخوردارند.

عدم آشنایی با جوانب حقوقی این معامله می‌تواند عواقب ناخوشایندی به دنبال داشته باشد. در همین راستا در این مطلب از آیتول قصد داریم تا شما را با وکالت خرید و فروش خودرو آشنا کنیم و به موضوعاتی بپردازیم که باید آن‌ها را مدنظر قرار دهید.

وکالت فروش خودرو چیست؟

وقتی به کسی وکالت می‌دهید، در واقع به او اجازه داده‌اید تا به جای شما کاری را انجام دهد. برای مثال وقتی به وکیل دادگستری وکالت می‌دهید، او می‌تواند در دادگاه به جای شما حضور یابد و از حقوقتان دفاع کند. وکالت خرید و فروش خودرو هم همین‌طور است.

اگر خودتان وقت یا حوصله خرید خودرو را ندارید یا به هر دلیلی نمی‌توانید شخصا این کار را انجام دهید، می‌توانید به کسی وکالت دهید تا به جای شما خودرو مورد نظرتان را پیدا کند، مذاکرات لازم را انجام دهد و همه کارهای اداری مربوط به خرید را به عهده بگیرد. این شخص که وکیل شماست، می‌تواند آشنا، دوست یا حتی کارشناس خرید خودرو باشد.

از سوی دیگر اگر می‌خواهید خودرو خود را بفروشید، اما فرصت کافی برای انجام کارهای اداری و مذاکره با مشتریان را ندارید، می‌توانید به فرد دیگری وکالت فروش خودرو بدهید. وکیل به جای شما با مشتریان به مذاکره می‌پردازد، قیمت خودرو را تعیین می‌کند و تمام مراحل فروش را تا انتقال سند انجام می‌دهد. دادن وکالت فروش خودرو یا خرید به دیگران مزایای مختلفی دارد که از مهم‌ترین این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شما با دادن وکالت از کارهای اداری و وقت‌گیر معامله خودرو خلاص می‌شوید.
• با دادن وکالت به شخصی مطمئن از بروز مشکلات احتمالی در معامله جلوگیری خواهید کرد.
• همچنین اگر در زمینه خرید و فروش خودرو تخصص ندارید، می‌توانید از دانش و تجربه وکیل خود استفاده کنید.

وکالت خرید و فروش خودرو امکانی است که به شما کمک می‌کند تا معاملات خودرویی خود را به راحتی و با اطمینان بیشتری انجام دهید. با دادن وکالت به شخصی مطمئن می‌توانید در وقت و انرژی خود صرفه‌جویی کنید و مانع بروز مشکلات احتمالی شوید.

انواع وکالت خرید و فروش خودرو

وکالت به معنای واگذاری اختیار انجام کاری به فردی دیگر است. این واگذاری بر اساس توافق طرفین و با تنظیم سند وکالت صورت می‌گیرد. انواع مختلفی از وکالت وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند. از مهم‌ترین انواع وکالت خرید و فروش خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

وکالت ساده معامله خودرو (یا وکالت با حق عزل)

در وکالت ساده، موکل (شخصی که وکالت می‌دهد) اختیار انجام کاری خاص یا مجموعه‌ای از کارها را به وکیل (شخصی که وکالت می‌گیرد) می‌دهد. این اختیار برای مدت مشخصی اعطا می‌شود و موکل در هر زمان می‌تواند وکالت را باطل کند.

در واقع وقتی به کسی وکالت ساده برای معامله خودرو می دهید، او تنها اختیار خرید یا فروش خودرو را خواهد داشت. بعلاوه این وکالت مدت زمان مشخصی دارد و موکل می تواند هر زمان که بخواهد آن را لغو کند.

وکالت بلاعزل معامله خودرو

وکالت بلاعزل از دیگر انواع وکالت است که برای فروش خودرو نیز استفاده می شود و در آن موکل نمی‌تواند به سادگی وکالت را لغو کند. در واقع صاحب خودرو نمی تواند وکیل خود را عزل کند.

مشکل زمانی است که وکیل بلاعزل صاحب خودرو نیست و اگر مشکلی پیش آید مسئولیت متوجه موکل است. این نوع وکالت معمولا برای اموری استفاده می‌شود که نیاز به ثبات و اطمینان بیشتری دارند. معمولا در مواردی مانند خرید و فروش املاک و خودرو یا امور بانکی از این نوع وکالت استفاده می‌شود.

مدت اعتبار وکالت فروش خودرو چقدر است؟

مدت اعتبار وکالت فروش خودرو از سوی خود طرفین معامله یعنی فردی که خودرو را می‌فروشد (موکل) و کسی که وکالت فروش را گرفته است (وکیل) تعیین می‌شود و هیچ قانون یا سازمانی نمی‌تواند این مدت زمان را تغییر دهد.

تفاوت وکالت کاری با وکالت فروش خودرو

یکی از نکاتی که درباره وکالت فروش خودرو باید به آن توجه کنید، تفاوت وکالت کاری با وکالت فروش خودرو است. هر کدام از این وکالت‌ها اختیارات و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در وکالت فروش، مالک خودرو به فرد دیگری اختیار می‌دهد تا خودرو را به نام خودش یا شخص دیگری منتقل کند. به عبارت ساده‌تر، وکیل می‌تواند خودرو را به‌طور کامل بفروشد و سند آن را به نام خریدار جدید بزند. این نوع وکالت معمولا به‌صورت بلاعزل تنظیم می‌شود؛ یعنی مالک نمی‌تواند به راحتی آن را لغو کند.

این در حالی است که در وکالت کاری، مالک خودرو به فرد دیگری اختیار می‌دهد تا کارهای اداری مربوط به خودرو مثل تعویض پلاک، نقل و انتقال سند و … را انجام دهد. این نوع وکالت معمولا برای مدت مشخصی صادر می‌شود و پس از اتمام مدت، اعتبار آن از بین می‌رود. از مهم‌ترین تفاوت‌های بین این دو نوع وکالت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدت اعتبار: وکالت کاری معمولا دارای مدت زمان مشخصی است؛ در حالی‌که وکالت فروش اغلب بلاعزل خواهد بود.
• اختیارات وکیل: وکیل فروش اختیار فروش کامل خودرو را دارد؛ اما وکیل کاری فقط مجاز به انجام کارهای اداری است.

انتخاب نوع وکالت مناسب برای فروش خودرو به عوامل مختلفی مانند شرایط فروش، میزان اعتماد به وکیل و مدت زمان مورد نظر برای فروش بستگی دارد. توصیه می‌شود قبل از تنظیم هرگونه وکالتی، حتما با وکیل متخصص در این باره مشورت کنید.

آیا امکان صدور سند قطعی با وکالت فروش خودرو وجود دارد؟

یکی از پرسش‌های مهمی که افراد برای خرید و فروش خودرو مطرح می‌کنند، این است که آیا با وکالت می‌توان سند قطعی خودرو زد؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که بله؛ امکان انتقال سند قطعی خودرو با وکالت وجود دارد؛ اما با شرایطی خاص قابل انجام است. برای اینکه وکیل بتواند سند قطعی خودرو را به نام خریدار بزند، دوم شرط اساسی باید برقرار باشد:

• وکالت رسمی: وکالت‌نامه باید به‌صورت رسمی و در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد. این یعنی وکالت‌نامه دارای اعتبار قانونی و از نظر حقوقی قابل استناد است.
• اختیار کامل: در متن وکالت‌نامه باید به صراحت ذکر شده باشد که وکیل اختیار دارد سند قطعی خودرو را به نام شخص دیگری منتقل کند. به عبارت دیگر، موکل باید به وکیل اجازه کامل برای انجام تمامی مراحل انتقال سند را داده باشد.

اگر این دو شرط رعایت شود، وکیل می‌تواند با استفاده از وکالت‌نامه، سند قطعی خودرو را به نام خریدار انتقال دهد. در صورتی‌که وکالت‌نامه دارای محدودیت‌هایی باشد یا اختیار کامل به وکیل داده نشده باشد، امکان انتقال سند قطعی وجود ندارد و انجام این کار غیرقانونی خواهد بود.

مدارک لازم برای وکالت فروش خودرو

برای تنظیم وکالت فروش خودرو نیاز است تا مدارک لازم برای وکالت فروش خودرو را جمع‌آوری کنید. این مدارک به شرح زیر هستند:

• سند سبز مالکیت خودرو: این سند مهم‌ترین مدرکی است که نشان می‌دهد شما مالک قانونی خودرو هستید.
• برگ کمپانی یا بنچاق: این مدرک برای خودروهای کارکرده الزامی است و نشان می‌دهد شما خودرو را از چه کسی و چگونه خریداری کرده‌اید.
• کارت ماشین: کارت ماشین یا همان شناسنامه خودرو، مشخصات فنی خودرو را نشان می‌دهد.
• بیمه شخص ثالث: داشتن بیمه شخص ثالث معتبر برای خودرو الزامی است.
• کارت ملی و شناسنامه مالک: برای تطبیق مشخصات شما به‌عنوان مالک خودرو، به این مدارک نیاز خواهد بود.

بهتر است قبل از مراجعه به دفترخانه، تمامی مدارک را به صورت کامل آماده کنید تا فرآیند تنظیم وکالت با سرعت بیشتری انجام شود.

شرایط ابطال وکالت فروش خودرو

اگر وکالتی را که برای فروش خودرو خود به شخصی دیگر داده‌اید، لغو کنید، باید این نکته را مدنظر قرار دهید که باطل کردن وکالت فروش خودرو، چه وکالت ساده با محدودیت زمانی و چه وکالت بدون محدودیت زمانی (بلاعزل)، شرایط خاص خود را دارد. این شرایط به شرح زیر هستند:

• فوت یکی از طرفین معامله: اگر موکل یا وکیلی که به او اختیار فروش خودرو داده شده است، فوت کنند، وکالت به‌طور خودکار باطل می‌شود.
• از بین رفتن خودرو: اگر خودرو مورد نظر به هر دلیلی (مثل تصادف شدید یا آتش‌سوزی) از بین برود، وکالت دیگر موضوعی ندارد و باطل می‌شود.
• اتمام مدت زمان مشخص‌شده در وکالت‌نامه: اگر در وکالت‌نامه مدت زمانی برای اعتبار وکالت تعیین شده باشد، پس از گذشت آن مدت، وکالت به‌طور خودکار پایان می‌یابد.
• انجام اقدامی مغایر با وکالت‌نامه از سوی وکیل: اگر وکیل اقدامی انجام دهد که با مفاد وکالت‌نامه مغایرت داشته باشد، شما می‌توانید وکالت را باطل کنید.
• درخواست ابطال وکالت از سوی موکل: در برخی موارد موکل می‌تواند با درخواست کتبی و قانونی، وکالت را باطل کند.

شما برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و انجام مراحل قانونی مربوط به باطل کردن وکالت فروش خودرو می‌توانید با وکیل مشورت کنید تا با مشکل مواجه نشوید.

هزینه وکالت فروش خودرو به عهده کیست؟

اگر نمی‌دانید که هزینه وکالت فروش خودرو به عهده کیست، باید بگوییم هزینه‌ای که برای تنظیم وکالت‌نامه خرید یا فروش خودرو پرداخت می‌شود، مبلغ ثابتی نیست و بین خریدار و فروشنده قابل توافق است.

به عبارت دیگر، دو طرف معامله می‌توانند بر سر میزان هزینه‌ای که باید هر کدام پرداخت کنند، با یکدیگر به توافق برسند. اگر خریدار و فروشنده نتوانند درباره تقسیم هزینه‌ها به توافق برسند، معمولا نصف هزینه‌ها بر عهده هر یک از طرفین خواهد بود. به‌طور معمول، هزینه‌های مرتبط با خرید و فروش خودرو به این صورت تقسیم می‌شود که هزینه‌های زیر معمولا بر عهده خریدار هستند:

• هزینه تنظیم سند رسمی انتقال خودرو
• هزینه تعویض پلاک
• هزینه‌های جانبی مانند حق‌التحریر و …

از سوی دیگر هزینه‌های زیر معمولا بر عهده فروشنده هستند:

• هزینه تنظیم وکالت‌نامه
• هزینه‌های مربوط به استعلامات خودرو (مانند استعلام خلافی، استعلام تاریخچه پلاک و …)

برای اطمینان از پرداخت صحیح هزینه‌ها و جلوگیری از هرگونه اختلاف بهتر است که قبل از انجام معامله، تمامی هزینه‌ها به‌طور دقیق مشخص و در قرارداد قید شوند.

دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو

یکی از نکاتی که نباید فراموش کنید، این است که با وجود اینکه خرید و فروش وکالتی خودرو به دلیل سادگی و سرعت انجام معامله، جذاب به نظر می‌رسد، اما این روش معاملاتی، تله‌های خطرناکی نیز دارد که می‌تواند منجر به ضررهای مالی سنگین و دردسرهای حقوقی شود. از مهم‌ترین خطرات فروش وکالتی خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسئولیت کامل بر عهده شماست: تا زمانی که تعویض پلاک صورت نگیرد، تمام مسئولیت‌های قانونی خودرو (تخلفات رانندگی، تصادفات، دیه و …) بر عهده شما خواهد بود. حتی اگر خریدار، خودرو را به فرد دیگری بفروشد، باز هم شما پاسخ‌گو خواهید بود.
• کلاهبرداری و فروش به دلال: امکان دارد وکیل شما خودرو را به دلال یا فردی بفروشد که قیمت کمتری به شما پرداخت کند و یا حتی از خرید خودرو منصرف شود.

از سوی دیگر خطرات خرید وکالتی خودرو نیز به شرح زیر است:

• خرید خودرو کارکرده و دارای مشکل: وکیل ممکن است خودرویی با مشکلات فنی یا بدنه‌ای را که ارزش واقعی آن کمتر است، به شما بفروشد.
• مشکلات در تعویض پلاک: ممکن است خودرو دارای مشکلات قانونی مانند بدهی مالیاتی، توقیف، یا پرونده قضایی باشد که هنگام تعویض پلاک آشکار شود.
• باقی ماندن مشکلات قانونی خودرو: ممکن است خودرو دارای بدهی مالیاتی، توقیف یا پرونده قضایی باشد که بعد از خرید برای شما دردسرساز شود.
• باطل شدن معامله در صورت فوت یا انصراف فروشنده: در صورتی‌که فروشنده فوت کند یا از فروش خودرو منصرف شود، معامله شما باطل می‌شود و ممکن است پول خود را از دست بدهید.

برای کاهش ریسک باید حتما قرارداد دقیق و جامعی تنظیم کنید که تمام شرایط معامله را به‌طور شفاف مشخص کند. همچنین قبل از خرید، استعلام کاملی از خودرو از جمله استعلام کارت خودرو، کارکرد، مشخصات فنی، سابقه تصادف و … را انجام دهید. برای تنظیم قرارداد و پیگیری مراحل قانونی از وکیل متخصص کمک بگیرید. از سوی دیگر پس از انجام معامله نیز در اسرع وقت برای تعویض پلاک اقدام کنید.

انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث در فروش وکالتی خودرو

قوانین جدید بیمه شخص ثالث خودرو به منظور جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی، شرایط انتقال تخفیف بیمه را محدود کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین این محدودیت‌ها، الزامی بودن انتقال قطعی سند مالکیت است. به عبارت دیگر، برای انتقال تخفیف بیمه باید خودرو به‌صورت کامل و قانونی به نام خریدار جدید منتقل شود.

فروش وکالتی خودرو به این معناست که مالکیت خودرو به‌طور کامل منتقل نشده و همچنان به نام فروشنده باقی مانده است. در این حالت، حتی اگر وکالت‌نامه برای انجام کارهای اداری مانند تعویض پلاک صادر شده باشد، انتقال تخفیف بیمه امکان‌پذیر نیست. پس استعلام تاریخچه پلاک برای انتقال بیمه عملا بی فایده خواهد بود.

حرف آخر

اگر قصد دارید تا به سرعت کارهای خرید و فروش خودرو را انجام دهید، دادن وکالت روش مناسبی است. همان‌طور که بیان کردیم، با خرید و فروش وکالتی خودرو از مزایای مختلفی مثل سرعت بالای انجام کار، امکان کمک گرفتن از افراد متخصص و … برخوردار خواهید شد؛ اما در کنار آن دردسرهایی نیز دارد که باید حتما به آن توجه کنید تا با مشکل مواجه نشوید.