هر آنچه که باید از تفاوت فسخ و ابطال بیمه نامه بدانید.

در کلیه بیمه‌نامه‌ها امکان فسخ یا ابطال بیمه‌نامه از سوی یکی از طرفین قرارداد وجود دارد! اما تفاوت فسخ و ابطال بیمه‌نامه در چیست و شرایط آن به چه صورت است؟ اگر قصد دارید با قوانین و شرایط ابطال و فسخ بیمه‌نامه آشنا شوید؛ مطالعه این مقاله را از دست ندهید. در این مطلب به‌صورت کامل به بررسی تفاوت فسخ و ابطال بیمه‌نامه خواهیم پرداخت.

تعریف فسخ قرارداد بیمه در قانون لغو بیمه‌نامه

هر بیمه‌نامه‌ای در طول مدت قرارداد، ممکن است بنابه ‌دلایلی از سوی یکی از طرفین فسخ شود. در این شرایط، اصل قرارداد کاملا درست است و هیچ ایرادی در این زمینه وجود ندارد. البته این حق برای هرکدام از طرفین وجود دارد که براساس شرایط از پیش‌تعیین‌شده و نه به‌صورت دلخواه، قرارداد خود را فسخ کنند. با استعلام بیمه شخص ثالث طرفین می‌توانند با استناد به قوانین موجود، بیمه‌نامه خود را فسخ کنند.

ابطال قرارداد بیمه چیست؟

گاهی بیمه‌گذار در اعلام خسارت و میزان آن دچار عدم صداقت می‌شود در این شرایط بیمه‌گر می‌تواند اقدام به ابطال قرارداد کند. برخلاف فسخ قرارداد بیمه‌نامه، در ابطال قرارداد بیمه‌نامه هر یک از طرفین قرارداد می‌توانند پس از مشاهده هر یک از موارد زیر، بدون پرداخت خسارت، قرارداد را باطل و کاملا از بین ببرند. موارد ابطال قرارداد بیمه‌نامه به شرح زیر هستند:

• عدم ذکر یا مشخص نبودن موضوع یکی از شرایط اساسی عقد
• اظهارات کذب عمدی بیمه‌گذار یا کتمان عمدی حقایق
• قصد تقلب در تعدد بیمه
• بیمه عمر یا حادثه جسمانی بدون رضایت کتبی بیمه شده
• بیمه خطری که قبل از عقد واقع شده است

به زبان ساده می‌توان گفت پیش از عقد قرارداد، هرگاه بیمه‌گر یا بیمه‌گذار متوجه سوءقصد طرف مقابل قرارداد و عدم صداقت او شود، می‌تواند در کمترین زمان برای ابطال بیمه‌نامه اقدام کند. گاهی در زمینه خسارت واردشده به بیمه‌گذار و مبلغ خسارت واردشده، صداقت گفتاری وجود ندارد. در این شرایط پس از اثبات حقایق، بیمه‌گر می‌تواند در دوره جدید تمدید بیمه‌نامه، آن را باطل کند. برای اطلاع از قوانین بیشتر پیشنهاد می‌کنیم با قوانین نرخ دیه و پرداخت خسارت در بیمه‌نامه‌های متفاوت آشنا شوید. در این زمینه می‌توانید مقاله نرخ دیه سال ۱۴۰۲ را در سایت آیتول مطالعه کنید.

شرایط فسخ از سوی بیمه‌گذار

تا زمانی که قرارداد بیمه‌نامه ادامه دارد، امکان فسخ آن توسط بیمه‌گذار کمی مشکل خواهد بود. البته در شرایط خاص و استثنایی می‌تواند این اتفاق رخ دهد. اگر شرکت بیمه توانایی ادامه قرارداد با شما را نداشته باشد؛ می‌توانید بیمه‌نامه را فسخ کنید. در مجموع برای فسخ باید مدارک معتبر و دلایل قانع‌کننده‌ای را ارائه دهید. شرکت بیمه برای موارد زیر درخواست فسخ قرارداد شما را تایید خواهد کرد:

• اسقاط خودرو

زمانی که خودرو غیرقابل استفاده و از رده خارج می‌شود؛ برای درخواست فسخ اقدام کنید. اسقاطی‌شدن خودرو می‌تواند به‌دلیل تصادف، واژگونی، آسیب‌های محیطی مانند آتش‌سوزی، صاعقه، سیل، برخورد با اجسام ثابت و … رخ دهد. در این شرایط ابتدا درخواست رسمی خود را بنویسید. سپس با دریافت گواهی از مراجع ذی‌صلاح مانند پلیس یا مرکز اسقاط، مدارک را در اختیار شرکت بیمه قرار دهید.

• سرقت خودرو

فسخ بیمه‌نامه به‌دلیل سرقت خودرو کمی زمان خواهد برد. اگر اتومبیل شما به‌سرقت رفته است ابتدا گواهی‌های لازم را از نیروی انتظامی یا دیگر مراجع ذی‌صلاح دریافت کنید. سپس آن‌ها را به شرکت بیمه ارائه دهید. بیمه‌گر پس از بررسی مدارک و بعد از گذشت مدت زمان مشخص، بیمه شما را فسخ خواهد کرد.

• فرسودگی خودرو

فرسودگی خودرو می‌تواند به‌دلیل سن و میزان کارکرد آن اتفاق بیفتد. هریک از خودروها در سن مخصوصی اسقاطی می‌شوند. لازم است مدارک موجود که اسقاطی بودن خودرو را تایید می‌کند در اختیار شرکت بیمه قرار دهید. پس از بررسی مدارک، شرکت می‌تواند ماشین شما را هم مورد بررسی قرار دهد تا تایید نهایی را صادر کند.

شرایط فسخ بیمه‌نامه از سوی بیمه ‌گر

شرکت بیمه‌گر در شرایط خاص می‌تواند اقدام به فسخ بیمه‌نامه کند. برای اینکه شرکت مجاز به انجام فسخ قرارداد شود باید شواهد و مدارک معتبر را مورد بررسی قرار دهد. درصورت فسخ بیمه‌نامه، حق بیمه پرداخت‌شده، متناسب با مدت باقی‌مانده قرارداد محاسبه و بازگردانده می‌شود.این موضوع یکی از تفاوت‌های مهم فسخ و ابطال بیمه‌نامه را نشان می‌دهد. در شرایط زیر امکان فسخ بیمه‌نامه از طرف بیمه‌گذار وجود دارد:

• انتقال موضوع بیمه

منظور از انتقال موضوع بیمه، تغییر مالکیت خودرو است. اگر اتومبیل شما به شخص دیگری فروخته شود؛ قرارداد بیمه‌نامه هم فسخ خواهد شد و شما می‌توانید انتقال بیمه را با شرکت در میان بگذارید.

• اتمام دوره‌های قراردادی

در برخی مواقع ممکن است خرید بیمه شخص ثالث به‌صورت بلندمدت و چندساله باشد. پس از عقد قرارداد در تاریخ سررسید سالانه بیمه می‌توانید اقدام به فسخ کنید و بیمه‌گر پس از پایان دوره مشخص حق فسخ قرارداد را دارد.

• عدم پرداخت به موقع حق بیمه

شرکت‌های بیمه طبق توافق با مشتری، فرآیند پرداخت را به‌صورت اقساطی یا یک‌جا تعیین می‌کنند. درصورتی که بیمه‌گر در زمان مشخص‌شده اقساط خود را پرداخت نکند، شرکت این اجازه را دارد تا قرارداد بیمه‌نامه را فسخ کند. بیمه‌گر زمانی را برای پرداخت اقساط معوقه تعیین می‌کند که در صورت عدم پرداخت در زمان مشخص‌شده قرارداد فسخ خواهد شد.

• ارائه مشخصات اشتباه به‌ صورت سهوی و بدون قصد فریب

بیمه‌گذار موظف است تمام اطلاعات مربوط به خودرو را در اختیار شرکت قرار دهد. اگر وسیله نقلیه شما به یدک یا تریلری متصل است حتما این موضوع را به شرکت بیمه اطلاع دهید. در صورت ارائه اطلاعات نادرست بدون قصد و غرض و به‌جهت فراموشی، شرکت می‌تواند قرداد بیمه را فسخ کند. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شود:

• نوع خودرو
• مدل
• سال ساخت
• شماره موتور
• شماره شاسی
• شماره شهربانی
• قدرت موتور یا حجم سیلندر
• ظرفیت مسافرگیری
• بارگیری مجاز وسیله نقلیه

• تشدید خطر

در برخی شرایط، ریسکی که بابت آن بیمه را دریافت کرده‌اید افزایش پیدا می‌کند و احتمال وقوع خسارت‌ بیشتر می‌شود. برای اینکه شرکت بتواند خطرات بیشتری را پوشش دهد مبلغ بیمه را افزایش خواهد داد. برای مثال ممکن است شما قبلا راننده تاکسی بوده‌اید و حالا در مغازه‌ای مواد شیمیایی قابل اشتعال می‌فروشید. این شرایط باعث افزایش خطر آتش‌سوزی خواهد شد. شرکت بیمه حق دارد مبلغ را افزایش دهد و در صورت عدم پذیرش شما، قرارداد فسخ می‌شود.

• ناتوانی بیمه‌گر برای عمل به تعهدات

در برخی شرایط ممکن است بیمه‌گذار توانایی پرداخت مبلغی که تعیین شده است را نداشته باشد. ممکن است فرد ورشکسته یا دچار کمبود نقدینگی شده باشد. در این شرایط شرکت بیمه می‌تواند قرارداد خود را با این افراد فسخ کند.

شرایط ابطال بیمه‌نامه

بیمه بدنه و سایر بیمه‌ها در شرایطی خاص می‌توانند ابطال شوند. با مرور این موارد از قوانین ابطال بیمه‌نامه آگاه خواهید شد.

• بیان مسائل غیر واقعی: اگر در هنگام بروز حوادث شواهد غیرواقعی به بیمه‌گر ارائه دهید؛ شرکت حق دارد قرارداد خود را ابطال کند.
• خرید همزمان چند بیمه: برخی بیمه‌گذارها برای دریافت بیمه بیشتر، ماشین خود را در چند شرکت بیمه می‌کنند. در این شرایط به‌جز اولین شرکت، دیگر قراردادها ابطال خواهد شد.
• بیمه عمر یا حادثه بدون رضایت کتبی فرد بیمه‌ شده: به‌یاد داشته باشید که رضایت شخص بیمه‌شده بسیار مهم و ضروری است. اگر بیمه‌گذار متوجه شود که بدون رضایت او قرارداد بیمه را نهایی کرده‌اید، می‌تواند آن را ابطال کند.
• ارائه مشخصات دروغین به قصد فریب: اگر برای فریب‌دادن شرکت بیمه اطلاعات غلط را به آن‌ها ارائه دهید؛ بیمه‌گر حق دارد قرارداد را ابطال کند. همچنین اگر بیمه‌گذار با صحنه‌سازی‌های مختلف مانند آتش‌سوزی، تصادف و غیره قصد کلاهبرداری و فریب بیمه‌گر را داشته باشد، ابطال بیمه انجام خواهد شد.
• عدم رعایت شرایط مندرج در قانون بیمه شخص ثالث: قوانین مشخصی در بیمه شخص ثالث وجود دارد و اگر بیمه‌گذار به آن شرایط پایبند نباشد ابطال بیمه‌نامه اتفاق می‌افتد.

فرآیند ابطال بیمه‌نامه

ابطال بیمه‌نامه مستلزم طی‌کردن مراحل مشخصی است. در ادامه شما را با روند ابطال بیمه‌نامه آشنا خواهیم کرد.

• ارائه درخواست ابطال: بیمه‌گذار باید درخواست رسمی خود را به شرکت بیمه ارائه دهد.
• ارائه مدارک: لازم است شواهد و مدارک لازم مبنی بر وجود دو بیمه‌نامه یا اطلاعات نادرست تحویل داده شود.
• بررسی درخواست ابطال: شرکت بیمه مدارک و درخواست بیمه‌گذار را بررسی می‌کند و درصورت تایید، ابطال انجام خواهد شد.
• استرداد حق بیمه: پس از ابطال حق بیمه پرداختی براساس زمان اعتبار قرارداد محاسبه و به بیمه‌گذار برگردانده می‌شود.

تفاوت فسخ و ابطال بیمه‌نامه چیست؟

با توجه به موارد ذکر شده و آشنایی با تعاریف فسخ و ابطال بیمه‌نامه، می‌توان تفاوت این دو را در بیمه شخص ثالث و سایر بیمه‌ها به شرح زیر اعلام کرد:

• ابطال بیمه‌نامه در ابتدای عقد قرارداد و فسخ آن بعد از عقد قرارداد و در مدت اجرای بیمه نامه رخ می‌دهد.
• در زمان فسخ قرارداد، پرداخت حق بیمه، باید براساس مدت زمان پوشش بیمه‌نامه محاسبه شده و باقیمانده آن عودت داده شود؛ اما در زمان ابطال بیمه‌نامه، بیمه کاملا باطل شده و نیازی به پرداخت حق بیمه‌نامه نخواهد بود.
• همچنین برای ابطال بیمه نامه دلایلی مانند ارائه مشخصات دروغین، خرید چندین بیمه، عدم رعایت قوانین بیمه‌نامه و … لازم هستند و برای فسخ بیمه نامه عدم پرداخت اقساط، ارائه مشخصات اشتباه بدون قصد و غرض و … دلایل مورد نیاز خواهند بود.

عواقب فسخ یا ابطال بیمه‌نامه

• ابطال بیمه‌نامه: در برخی شرایط درصورت ابطال، هزینه‌ای به بیمه‌گذار برگشت داده نمی‌شود. همچنین شرکت بیمه در برابر پرداخت خسارت هیچ‌گونه حقی ندارد.
• فسخ بیمه‌نامه: براساس پوشش محاسبه، مدت باقی‌مانده بیمه برگردانده می‌شود. همچنین شرکت بیمه موظف است تا زمان فسخ قرارداد خسارت‌ها را پرداخت کند.

امکان اعتراض در فسخ یا ابطال بیمه‌نامه

• ابطال بیمه‌نامه: اغلب حق اعتراض در برابر ابطال بیمه‌نامه وجود ندارد.
• فسخ بیمه‌نامه: بیمه‌گذار می‌تواند به فسخ قرارداد اعتراض کند.

در صورت فسخ قرارداد بیمه، حق بیمه برگشتی چگونه محاسبه می‌شود؟

در قوانین جدید، نحوه محاسبه حق برگشتی بیمه به طرف فسخ‌کننده قرارداد بستگی دارد. اگر بیمه‌گذار قرارداد را فسخ کند؛ سهم بیمه‌گر تا مدتی که قرارداد اعتبار داشته باشد به‌صورت کوتاه‌مدت محاسبه می‌شود. اگر فسخ قرارداد از سمت بیمه‌گر باشد محاسبه به‌صورت روزشمار خواهد بود. همچنین مبلغ مربوط به مدت باقی‌مانده به‌عنوان حق بیمه برگشتی استرداد می‌شود. برای اطلاع از جدیدترین قوانین بیمه به صفحه قوانین جدید بیمه شخص ثالث مراجعه کنید.

بیمه شخص ثالث در چه شرایطی باطل خواهد شد؟

شاید گمان کنید پس از خرید بیمه شخص ثالث و عدم رضایت از شرکت بیمه‌گر می‌توانید قرارداد خود را در زمان دلخواه فسخ یا ابطال کنید؛ اما متاسفانه این امکان وجود ندارد. باطل کردن بیمه شخص ثالث تنها در ۲ موقعیت انجام خواهد شد. در صورتی که برای یک خودرو ۲ بیمه شخص ثالث به ثبت رسیده باشد، بیمه‌گذار می‌تواند یکی از بیمه‌ها را باطل کند.

با توجه به قوانین موجود، اگر بیمه‌نامه جدید، دیرتر از بیمه‌نامه قبلی صادر شود؛ قرارداد قبلی فسخ خواهد شد. همچنین باید برای دریافت مبلغ حق بیمه برگشتی اقدام کنید. برای خرید و اطلاع از قوانین و قیمت بیمه شخص ثالث، به صفحه سامانه آیتول مراجعه کنید.

خرید اینترنتی بیمه شخص ثالث از معتبرترین شرکت‌های بیمه

در این مقاله به‌ بررسی تفاوت فسخ و ابطال بیمه‌نامه پرداختیم و همچنین با قوانین باطل‌کردن بیمه شخص ثالث و سایر بیمه‌نامه‌ها آشنا شدید. همان‌طور که مطالعه کردید، برای باطل‌کردن بیمه شخص ثالث با قوانین خاصی روبه‌رو هستید. انجام امور خدماتی خودرو مانند تمدید و خرید بیمه شخص ثالث از سایت‌های معتبر می‌تواند در زمان شما صرفه‌جویی کند. خوشبختانه آیتول در کنار شماست تا در کمترین زمان به امور بیمه‌نامه خود رسیدگی کنید. همین حالا دست‌به‌کار شوید و از خدمات بیمه‌نامه آیتول استفاده کنید.