انواع روغن موتور خودرو و مقایسه آنها

روغن موتور یکی از مهم‌ترین عوامل برای حفظ عملکرد صحیح موتور خودرو محسوب می‌شود. با توجه به انواع روغن موتور خودرو موجود در بازار، انتخاب و خرید بهترین روغن موتور برای کوییک، پراید، سمند، پژو ۲۰۶ و …، فرایندی سخت و چالشی است. انتخاب روغن مناسب می‌تواند طول عمر موتور را افزایش دهد و عملکرد آن را بهینه کند؛ به همین دلیل در این مطلب قصد داریم تا به بررسی انواع روغن ماشین بپردازیم و به شما کمک کنیم تا بتوانید از بین انواع روغن خودرو، محصول مناسب را برای خرید در نظر بگیرید.

انواع روغن موتور بر اساس نوع تولید و مواد تشکیل دهنده

یکی از شیوه‌هایی که بر اساس آن می‌توان انواع روغن موتور را تفکیک کرد، بر اساس نوع تولید آن است. اگر بخواهیم شما را با انواع روغن موتور ماشین بر اساس نوع تولید آن‌ها آشنا کنیم، می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

روغن موتور تمام سنتتیک  (Full Synthetic)

یکی از انواع روغن موتور از نظر کیفیت، روغن موتور تمام‌سنتتیک است که به‌طور کامل از مواد شیمیایی در محیط‌های آزمایشگاهی تولید می‌شود. این روغن‌ها برای موتورهایی که به عملکرد و راندمان بالا نیاز دارند، طراحی شده‌اند و بهترین گزینه برای خودروهای مدرن محسوب می‌شوند. ویژگی‌ها و مزایای این روغن موتور به شرح زیر هستند:

• عملکرد بهینه: روغن تمام‌سنتتیک موتور را در بهترین شرایط عملکرد نگه می‌دارد و اصطکاک بین قطعات را به حداقل می‌رساند.
• عمر طولانی: فاصله تعویض این نوع روغن بیشتر است و در بسیاری از موارد می‌توانید تا بیش از ۱۱,۰۰۰ کیلومتر بدون نیاز به تعویض روغن رانندگی کنید.
• مقاومت بالا: در برابر اکسیداسیون، حرارت بالا و رسوبات مقاوم است که این ویژگی‌ها باعث افزایش عمر موتور می‌شود.
• حفظ ویسکوزیته: در دماهای بسیار پایین یا بالا، عملکردی ثابت دارد و باعث می‌شود که خودرو در شرایط آب‌و‌هوایی سخت نیز به خوبی کار کند.

البته، روغن تمام‌سنتتیک معایب خاصی نیز دارد که از مهم‌ترین این معایب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت بالا: روغن تمام‌سنتتیک گران‌ترین نوع روغن موتور است.
• سازگاری محدود: ممکن است که این روغن برای برخی از خودروها مناسب نباشد و حتی باعث لغزندگی بیش از حد قطعات شود.

یکی از نکاتی که هنگام خرید بهترین روغن موتور برای tu5 باید به آن توجه کنید، رتبه‌بندی SAE روغن تمام‌سنتتیک است. رتبه‌بندی این نوع روغن به شرح زیر است:

• 0W-30: کاهش مصرف سوخت و بهبود راندمان
• 0W-40: افزایش قدرت و عملکرد موتور در شرایط مختلف
• ۵W-40: محافظت قوی در برابر ساییدگی و کارایی مطلوب در دماهای پایین

روغن موتور نیمه سنتتیک (Semi-Synthetic)

یکی دیگر از انواع روغن موتور، روغن موتور نیمه‌سنتتیک است. روغن موتور نیمه‌سنتتیک، ترکیبی از روغن تمام‌سنتتیک و روغن معمولی محسوب می‌شود و در آن تلاش شده است تا مزایای روغن تمام‌سنتتیک با قیمتی مناسب‌تر ارائه شود. درواقع، این روغن‌ها گزینه‌ای ایده‌آل برای خودروهای میان‌رده هستند. از مزایا و ویژگی‌های این نوع روغن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محافظت مناسب: روغن نیمه‌سنتتیک از اجزاء متحرک موتور به خوبی محافظت می‌کند و ساییدگی قطعات را کاهش می‌دهد.
• قیمت معقول: به دلیل ترکیب با روغن‌های معمولی، هزینه آن کمتر از روغن‌های تمام‌سنتتیک است.
• عملکرد بهتر از روغن‌های معمولی: در مقایسه با روغن‌های مینرال، کیفیت بالاتری دارد و طول عمر موتور را افزایش می‌دهد.

البته، روغن موتور نیمه‌سنتتیک معایبی نیز دارد که هنگام ثبت نام روغن دولتی و خرید روغن باید به آن توجه کنید. از جمله آن‌ها می‌توانیم به نقیصه زیر اشاره کنیم:

• نیاز به گرم شدن موتور: قبل از رسیدن موتور به دمای عملیاتی، روغن نیمه‌سنتتیک به بهترین عملکرد خود نمی‌رسد.

رتبه‌بندی SAE روغن نیمه‌سنتتیک نیز به شرح زیر است:

• ۵W-30: محافظت عالی از موتور در شرایط عادی
• ۱۰W-40: عملکرد مناسب در دقایق ابتدایی پس از استارت
• ۱۵W-40: کاهش چشمگیر ساییدگی و افزایش فواصل تعویض روغن

روغن موتور معمولی  (Conventional Oil)

روغن موتور معمولی از پالایش نفت خام تولید می‌شود و ساده‌ترین نوع روغن موتور است. این روغن برای موتورهایی که طراحی ساده دارند یا برای خودروهای قدیمی مناسب خواهد بود. از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای این نوع روغن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت پایین: ارزان‌ترین نوع روغن موتور محسوب می‌شود و برای کسانی که به دنبال گزینه‌ای اقتصادی هستند، مناسب است.
• کاربرد در خودروهای قدیمی: برای خودروهایی که نیاز به روغن پیشرفته ندارند یا برای دوره آب‌بندی موتور مناسب است.

روغن موتور معمولی دارای معایب مختلفی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عمر کوتاه: روغن معمولی به سرعت کیفیت خود را از دست می‌دهد و نیاز به تعویض مکرر (تقریبا هر ۴,۰۰۰ کیلومتر) دارد.
• عملکرد ضعیف: در دماهای بسیار بالا یا پایین، کارایی لازم را ارائه نمی‌دهد.
• حفاظت محدود: در مقایسه با روغن‌های سنتتیک و نیمه‌سنتتیک، توانایی کمتری در محافظت از موتور دارد.

اگر قصد انتخاب بهترین روغن موتور برای ال ۹۰، پژو، سمند، پراید، تیبا و… را دارید، باید به رتبه‌بندی SAE روغن معمولی توجه کنید. رتبه‌بندی این روغن‌ها به شرح زیر است:

• ۱۰W-40: محافظت پایه از موتور
• ۱۵W-40: نیاز به تعویض مکرر و مناسب برای شرایط عادی

انواع روغن موتور از نظر ویسکوزیته

یکی از نکاتی که در کنار حجم روغن موتور انواع خودرو باید به آن توجه کنید، ویسکوزیته است. ویسکوزیته به معنای میزان مقاومت روغن در برابر جاری شدن است و تاثیر مستقیم بر عملکرد موتور در شرایط مختلف آب‌و‌هوایی و دمایی دارد.

ویسکوزیته روغن موتور به چه معنا است؟

ویسکوزیته که معمولا در زبان فارسی با ترجمه گرانروی به کاربرده می‌شود. ویسکوزیته در واقع معیاری برای سنجش رقیق بودن یا غلیظ بودن روغن است. بهترین روغن‌ها دارای ویسکوزیته‌ی مناسب هستند، اما این سوال پیش می‌آید که درواقع ویسکوزیته را براساس چه معیاری می‌سنجند؟

در واقع برای هر نوع رده‌بندی و برای ایجاد شفافیت و زبان بین‌المللی میتوان از اعداد و کمی سازی استفاده کرد. به همین ترتیب انجمن مهندسان خودرو یا SAE برای دسته‌بندی روغن‌های موتور بر اساس  غلظت یا رقیق بودن و کاربرد هرکدام در شرایط مختلف، از این وسیله بهره برده است. این رده‌بندی بین اعداد ۰ تا ۶۰ قرار گرفته و از ۰ تا ۲۵ برای هوای سرد و بین ۳۰ تا ۶۰ برای هوای گرم است.

بر این اساس، روغن‌های موتور از نظر ویسکوزیته به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

روغن موتور مونو گرید (تک درجه‌ای)

روغن موتور مونو گرید برای شرایط آب‌و‌هوایی خاص طراحی شده است و تنها در یک محدوده دمایی مشخص عملکرد مناسبی دارد. این روغن‌ها دیگر به ندرت در بازار استفاده می‌شوند، اما دانستن ویژگی‌های آن‌ها می‌تواند مفید باشد. روغن‌های مونو گرید برای استفاده در دماهای سرد یا گرم به‌صورت جداگانه طراحی شده‌اند که به شرح زیر است:

• در دماهای سرد (زمستانی): ویسکوزیته بین ۰ تا ۲۵
• در دماهای گرم (تابستانی): ویسکوزیته بین ۳۰ تا ۶۰

روغن‌هایی که فقط برای یک فصل کاربرد دارد، سینگل گرید نامیده می‌شوند. در شاخصه‌ی آن‌ها تنها یک عدد به کاربرده شده که براساس آن متوجه خواهید شد که برای چه فصلی و چه بازه‌ی زمانی مناسب است. لازم به ذکر است که این نوع روغن‌ها امروزه به دلیل نیاز به تعویض مکرر در تابستان و زمستان به ندرت استفاده می‌شوند. به همین دلیل، در صورت استفاده از این روغن، با تغییر فصل به تغییر روغن نیاز است و شاهد عدم کارایی آن در دماهای متغیر و شرایط نامتعارف هستیم.

روغن موتور مولتی گرید (چند درجه‌ای)

روغن‌هایی که برای هر چهار فصل کارکرد داشته و دو عدد در آن بکار رفته است. تفسیر اعداد مولتی گرید کمی دشوارتر است. این بخش از سه قسمت تشکیل شده. قسمت اول، W است که به معنای زمستان بوده، قسمت دوم، عددی است که کنار W قراردارد و درجه‌ی ویسکوزیته را در دماهای سرد نشان می‌دهد، قسمت سوم، عددی است که نشان می‌دهد، اگر دمای موتور به بالاترین درجه ( ۱۰۰ سانتی‌گراد) برسد، درجه‌ی ویسکوزیته از این عدد بالاتر نمی‌رود.

روغن موتور مولتی گرید به‌عنوان جایگزین مدرن و پیشرفته روغن‌های مونو گرید طراحی شده است. این روغن‌ها برای استفاده در تمام فصول و شرایط آب‌و‌هوایی مناسب هستند و امروزه در بازار به وفور یافت می‌شوند. تولید این روغن‌ها با ترکیبی از افزودنی‌ها انجام می‌گیرد که ویسکوزیته را در دماهای پایین و بالا کنترل می‌کنند. روی بسته‌بندی این روغن‌ها حرف W (ابتدای کلمه Winter) همراه با دو عدد درج شده که نحوه تفسیر این دو عدد به شرح زیر است:

• عدد قبل از W: ویسکوزیته روغن در دمای پایین
• عدد بعد از W: ویسکوزیته روغن در دمای بالا (۱۰۰ درجه سانتی‌گراد)

در این تقسیم بندی عدد قبل از حرف W نشان دهنده گرانروی روغن در دمای پایین است و هرچه کمتر باشد روغن مورد نظر در دمای کمتری قابل استفاده است، اما در مقابل عدد بعدی که نشان دهنده گرانروی در دمای بالا برای روغن است هرچه بیشتر باشد روغن مذکور در دمای بالاتر چسبندگی بیشتری خواهد داشت.به عنوان مثال ۲۰w نشان دهنده ویسکوزیته روغن در دمای پایین و w50 ویسکوزیته در دمای بالاست. به عبارت دیگر روغن ۲۰W50 می تواند برای دمای پایین تر از دمای انجماد تا بالاتر از ۱۰۰ درجه مورد استفاده قرار گیرد و برای خودروهایی که بین شهرستان های سردسیر و گرمسیر تردد می کنند، مناسب است.

انواع روغن موتور ماشین بر اساس رنگ

هنگام خرید روغن موتور ممکن است در کنار ویژگی‌هایی مانند ویسکوزیته و نوع تولید، با روغن‌هایی مواجه شوید که رنگ‌های متفاوتی دارند. درباره رنگ‌های مختلف روغن موتور و معانی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زرد: بسیاری از روغن‌های موتور جدید و استاندارد، زردرنگ هستند. این رنگ نشان‌دهنده ترکیبات معمولی و مناسب برای کارکرد خودروهای رایج است.
• قهوه‌ای: روغن موتور قهوه‌ای معمولا به دلیل اکسیداسیون یا جذب آلودگی‌ها پس از مدتی کارکرد تغییر رنگ می‌دهد. این تغییر رنگ می‌تواند نشانه این باشد که زمان تعویض روغن فرا رسیده است.
• مشکی: روغن موتور سیاه‌رنگ نشان‌دهنده جذب رسوبات، ذرات و آلودگی‌های موتور است. اگرچه مشکی شدن روغن معمولا طبیعی است، اما اگر این تغییر خیلی سریع رخ دهد، ممکن است نیاز به بررسی موتور باشد.
• سبز: روغن موتور سبز نشان‌دهنده وجود برخی از افزودنی‌های خاص یا ترکیبات شیمیایی ویژه است که برای محافظت از موتور در شرایط خاص طراحی شده‌اند.
• طوسی: رنگ طوسی معمولا در روغن‌هایی دیده می‌شود که ترکیبات فلزی یا افزودنی‌های خاص دارند. این رنگ می‌تواند نشان‌دهنده فرمولاسیون پیشرفته برای موتورهای سنگین یا خاص باشد.
• آبی: روغن موتور آبی‌رنگ کمتر رایج است و معمولا برای موتورهای خاص یا کاربردهای ویژه استفاده می‌شود. این رنگ می‌تواند نشان‌دهنده ترکیبات سفارشی و افزودنی‌های خاص باشد.

همان‌طور که مشاهده کردید، روغن موتور در رنگ‌های مختلفی از جمله زرد، قهوه‌ای، مشکی، سبز، طوسی و آبی عرضه می‌شود. با این‌حال، در زمان خرید روغن موتور لازم نیست که نسبت به رنگ روغن موتور حساسیت زیادی داشته باشید و بهتر است که به جای توجه به رنگ روغن، تمرکز خود را روی شفافیت و سیالیت آن قرار دهید.

انواع روغن موتور ماشین سواری بر اساس سوخت مصرفی

روغن موتورهای موجود در بازار بر اساس سوخت مصرفی خودروها نیز دسته‌بندی می‌شوند. این تقسیم‌بندی به کاربران کمک می‌کند تا برای عملکرد بهتر موتور خودرو خود، روغن مناسبی در نظر بگیرند. هرچند روغن موتورهای بنزینی و دیزلی بخش عمده‌ای از بازار را تشکیل می‌دهند، اما انواع دیگری از روغن‌ موتورها نیز برای خودروهای خاص طراحی شده‌اند. انواع روغن موتور ماشین بر اساس سوخت مصرفی به شرح زیر هستند:

• روغن موتور بنزینی: این نوع روغن‌ها به‌طور خاص برای خودروهایی طراحی شده‌اند که از سوخت بنزین استفاده می‌کنند. روغن موتورهای بنزینی باید خاصیت روان‌کاری و خنک‌کاری مناسبی داشته باشند و از تشکیل رسوبات در موتور جلوگیری کنند. این روغن‌ها رایج‌ترین نوع روغن موتور در بازار هستند.
• روغن موتور دیزلی: این روغن برای خودروهای سنگین، تجاری و کامیون‌ها مناسب است. روغن‌ موتور دیزلی باید تحمل فشار و دمای بالاتری را داشته و با ذرات ناشی از احتراق سوخت دیزلی سازگار باشد. به همین دلیل، روغن‌های دیزلی معمولا افزودنی‌های بیشتری نسبت به روغن‌های بنزینی دارند.
• روغن موتور دوگانه‌سوز (بنزینی-گازی): این روغن‌ها برای خودروهایی طراحی شده‌اند که از دو نوع سوخت مانند بنزین و گاز استفاده می‌کنند. ویژگی بارز این روغن‌ها، توانایی کاهش سایش در شرایطی است که احتراق گاز فشار بیشتری به موتور وارد می‌کند.
• روغن موتور هیبریدی: خودروهای هیبریدی که از ترکیب موتور بنزینی و برقی استفاده می‌کنند، نیاز به روغن موتوری دارند که با شرایط خاص این نوع موتورها سازگار باشد. روغن‌های هیبریدی باید قابلیت روان‌کاری عالی در دماهای پایین و مقاومت در برابر اکسیداسیون را داشته باشند.
• روغن موتور خودروهای برقی: هرچند خودروهای تمام‌برقی معمولا به روغن موتور نیاز ندارند، برخی از مدل‌ها که از سیستم‌های هیبریدی پیشرفته استفاده می‌کنند، ممکن است به روغن مخصوصی برای خنک‌کاری یا عملکرد بهتر اجزاء داخلی موتور نیاز داشته باشند.

چه زمانی باید روغن موتور را عوض کرد؟

زمان تعویض روغن موتور بستگی به روغنی که به کار می‌برید، متفاوت خواهد بود، اما یکی از روش‌های عملی برای سنجش آن، دست زدن به روغن است، اگر روغن شما دارای چسبندگی بود، به این معناست که از کیفیت آن کاسته شده و زمان تعویض آن رسیده است. البته تعویض روغن باید به متخصص مراجعه کنید، چون یک فعالیت نسبتا حساس و تخصصی محسوب می‌شود و هم اکنون می‌توانید خدمات خرید و تعویض روغن خودروی خود را با قیمت مناسب و به صرفه در آیتول سفارش دهید. سفیران ما در زمان انتخابی به شما مراجعه کرده و سرویس را در محل انتخابی شما انجام می‌دهند.

انتخاب بهترین زمان تعویض روغن موتور بر اساس نوع روغن، شرایط رانندگی، مدل خودرو و توصیه‌های سازنده متفاوت خواهد بود. یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای تعیین زمان تعویض روغن، توجه به مسافت طی شده است. به‌طور معمول، توصیه می‌شود که روغن موتور را در بازه‌های زیر تعویض کنید:

• روغن‌های معدنی: هر ۵.۰۰۰ تا ۷.۵۰۰کیلومتر
• روغن‌های نیمه سنتتیک: هر ۷.۵۰۰ تا ۱۰.۰۰۰ کیلومتر
• روغن‌های تمام‌سنتتیک: هر ۱۰.۰۰۰ تا ۱۵.۰۰۰ کیلومتر

برای خودروهای مدرن با روغن‌های سنتتیک پیشرفته، این بازه ممکن است بیشتر هم باشد. به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید تا بازه دقیق مشخص شود. لازم به ذکر است که حتی اگر مسافت مشخصی طی نشود، روغن موتور به مرور زمان کیفیت خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل معمولا توصیه می‌شود که با توجه به نوع روغن، در زمان زیر برای تعویض روغن موتور خود اقدام کنید:

• روغن‌های معدنی: هر ۶ ماه یک بار
• روغن‌های سنتتیک: هر ۱۲ ماه یک بار

در صورتی‌که وقت کافی برای تعویض روغن موتور ندارید، می‌توانید از خدمات سرویس تعویض روغن موتور آیتول استفاده کنید. با سرویس تعویض روغن آیتول، دیگر نیازی به اتلاف وقت در تعمیرگاه‌ها نخواهد بود. تنها کافی است درخواست خود را ثبت کنید تا کارشناسان ما خودرو را از شما تحویل بگیرند؛ به مراکز معتبر ببرند و پس از تعویض روغن و فیلتر با بهترین کیفیت، خودرو را به شما بازگردانند. این سرویس با بیمه کامل، نیروهای مجرب و هماهنگی دقیق زمان و مکان انجام می‌گیرد. راحتی، امنیت و صرفه‌جویی در زمان از مزایای اصلی این خدمات هستند تا تجربه‌ای بی‌دغدغه برای شما فراهم شود.