انحصار وراثت، سندی حقوقی است که به مواردی چون مشخصات هر یک از ورثه شخص فوت شده، میزان سهم قانونی هر یک از آن‌ها و نسبتشان با این شخص پرداخته است. این سند، با درخواست هر یک از ورثه یا ذینفعان صادر شده و مرجع صدور آن شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است. لزوم دریافت این سند به علت انحصار تعداد وراث و اطلاع از سهم قانونی آن‌هاست. هچنین به‌خاطر اینکه ممکن است بعدها و در آینده، اشخاص دیگری ادعای سهیم بودن در اموال متوفی را داشته باشند، دریافت این گواهی ضروری است.

تقسیم ارث، قبل از فوت یا بعد از آن صورت می‌گیرد، ولی در بیشتر مواقع، تصمیم‌گیری در خصوص اموال، بعد از فوت مورث انجام می‌شود. بنابراین ورثه باید نسبت به فروش ارث یا تقسیم آن اقداماتی انجام دهند. قبل از انجام هر یک از این موارد، باید یک سری مقدمات توسط وراث شخص فوت شده رعایت بشود، مثلا اگر قصد دارید در خصوص خودروی متوفی تصمیم‌ بگیرید، لازم است تا ابتدا مراحل انحصار وراثت ماشین را دنبال کنید. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا در مورد انحصار وراثت خودرو و مسائل مربوط به آن بیشتر بدانید. برای خواندن مقالات دیگر مثل جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث می‌توانید به وبسایت آیتول در بخش اخبار و مقالات مراجعه کنید.

به چه کسانی وراث می‌گویند؟

طبق ماده ۸۶۲ قانون مدنی، ورثه شخص فوت شده در سه طبقه جای می‌گیرند:

طبقه اول

درجه اول: پدر و مادر، فرزندان متوفی

درجه دوم: نوه‌ها

درجه سوم: نبیره‌ها

طبقه دوم

درجه اول: برادران و خواهران متوفی، جد و جده

درجه دوم: فرزندان برادران و خواهران، والدین جد و جده

طبقه سوم

درجه اول: عمه، عمو، خاله و دایی

درجه دوم: فرزندان عمه، عمو، خاله و دایی

اگر ورثه در طبقات بالاتر وجود داشته باشند، نوبت به ورثه حاضر در طبقات پایین‌تر نمی‌رسد. همچنین هر یک از درجه‌ها نسبت به سایر ورثه در اولویت قرار دارند. اگر وراث، در درجه اول از طبقه اول قرار داشته باشند، درجه دوم از همان طبقه، سهمی نمی‌برند. این نکته هم باید در نظر داشته باشید که تنها اشخاصی از اموال سهم خواهند برد، که در زمان فوت متوفی، حضور داشته‌اند، به این مساله در ماده ۸۷۵ قانون مدنی اشاره شده است.

می‌دانستید که همین حالا می‌توانید از امکانات آیتول مثل خرید بیمه شخص ثالث و انواع بیمه‌های دیگر اقدام کنید.

تقسیم ارث در انحصار وراثت خودرو

برای انحصار وراثت خودرو چه مدارکی نیاز است؟

قبل از آنکه بخواهید برای انحصار وراثت خودرو اقدام کنید، باید مدارکی را تهیه کرده تا در هنگام ثبت درخواست، دچار مشکل نشوید. این مدارک به شرح زیر هستند:

۱.گواهی فوت (این مدرک به عنوان جایگزینی برای شناسنامه از شما درخواست می‌شود.)

۲.استشهادیه که توسط دفتر ثبت اسناد رسمی تنظیم شده باشد. (استشهادیه محضری)

۳.عقدنامه یا رونوشت

۴.وصیت نامه متوفی

۵.شناسنامه کلیه وراث

۶.فرم یا گواهی ۱۹ مالیات بر ارث (این فرم یکی از انواع اوراقی است که بعد از پرداخت مالیات، از سوی سازمان مالیات صدور و به ورثه تقدیم می‌شود.)

اپلیکیشن و وبسایت آیتول این امکان را برای شما فراهم کرده تا از تمامی خدمات خودرویی مثل خلافی خودرو بهره ببرید. برای شروع کافی است تا شماره پلاک خودروی خود را در سایت و یا اپلیکیشن وارد کنید.

گواهی فوت

درخواست صدور گواهی فوت به‌وسیله ورثه شخص فوت شده به ثبت می‌رسد. در حقیقت این گواهی سند حقوقی برای ابطال شناسنامه مورث بوده که برای استفاده بسیاری از نهادهای دولتی و حقوقی مورد نیاز است.

فوت هر شخص چه اهل ایران و چه خارج از ایران، طبق ماده ۲۲ قانون ثبت احوال، باید به مامور یا نماینده ثبت احوال کشور اعلام شود. اشخاص ایرانی نیز که در خارج از کشور ساکن بوده، می‌توانند فوت مورث را به مامورانی که در کنسولگری ایران حاضر هستند، گزارش دهند. این نکته هم بدانید که امکان مراجعه مستقیم به سازمان ثبت احوال کشور هم وجود دارد.

مدارک لازم برای دریافت این سند شامل کارت ملی، شناسنامه متوفی و گواهی پزشک یا بیمارستان یا استشهادیه دو نفر از اشخاصی که در زمان فوت حضور داشته‌اند، است.

شما بعد از فوت متوفی، برای اعلام فوت، حداکثر تا ۱۰ روز فرصت دارید به سازمان ثبت احوال مراجعه کنید. اگر در این مدت نتوانید مدارک بالا را تهیه کنید، به سازمان مراجعه و فوت مورث را اعلام کنید. بعد از آن برای تکمیل پرونده، مدارک را ارائه دهید. توجه کنید که دریافت این سند حقوقی از طریق اینترنت نیز امکان‌پذیر است. پس اگر می‌خواهید از طریق ثبت درخواست الکترونیکی این کار را انجام دهید، ابتدا به سازمان ثبت احوال مراجعه کرده و سپس درخواست خود را از طریق سایت ثبت احوال، به ثبت رسانید.

ورثه در انحصار وراثت خودرو

استشهادیه محضری برای انحصار وراثت خودرو

استشهادیه محضری، با مراجعه به هر یک از دفاتر ثبت اسناد رسمی قابل تهیه و تکمیل است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که حتما باید به‌وسیله سه نفر از اشخاصی که در زمان فوت متوفی در قید حیات بوده‌اند انجام شود. شاهدین باید اطلاعات دقیق و کاملی را در متن استشهادیه بیان کنند. در ماده ۱۰ قانون انحصار وراثت و ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی به مجازات اشخاصی که به این مساله توجه نمی‌کنند، اشاره شده است.

شناسنامه وراث

وجود شناسنامه وراث برای طی شدن مراحل انحصار وراثت ماشین الزامی است و نیاز به طی کردن مراحل قانونی دارد، مثل قوانین تعویض پلاک ماشین و موارد مشابه که برای به انجام رسیدن آن نیازمند گذراندن مراحلی است.

شخصی که اقدام به دریافت گواهی حصر ورثه می‌کند، باید شناسنامه هر یک از ورثه را به سازمان ثبت احوال ارائه بدهد. در غیر این صورت، اگر سازمان ثبت احوال، امکان استعلام مشخصات سایر ورثه را فراهم نکرد، اقدامات لازم را باید از طریق مراجع قضایی پیگیری کرد.

وصایا

وراث باید وصای متوفی را به اطلاع سازمان ثبت احوال برسانند. خیلی از افراد، وصایای خود را در دفاتر ثبت اسناد رسمی تنظیم می‌کنند. پس اگر می‌خواهید برای انحصار وراثت ماشین اقدام کنید، اما از وجود وصایا اطلاعی ندارید، می‌توانید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کرده و در این خصوص استعلام بگیرید.

عقدنامه یا رونوشت

عقدنامه همان عقد نکاحی است که در دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق تنظیم شده است. در این سند حقوقی، مواردی مثل مهریه همسر متوفی درج شده است. بنابراین برای انجام مراحل انحصار وراثت ماشین، ورثه موظفند این سند را به شورای حل اختلاف ارائه دهند. این نکته هم بدانید که مهریه یکی از دیون ممتاز است و تا زمانی که به همسر تعلق نگیرد، نمی‌توان در خصوص اموال متوفی، تعیین تکلیف کرد.

مالیات انحصار وراثت خودرو

در نهایت، ورثه باید مفاصا حساب مالیاتی کل اموال متوفی را به سازمان ثبت احوال ارائه دهند. البته ارائه آن زمانی لازم است که وراث، مورث خود را قبل از تاریخ ۱/۱/۱۳۹۵ از دست داده باشند. (با توجه به تغییر قوانین مالیتی ارث در سال ۹۵، اگر تاریخ فوت متوفی بعد از سال ۹۵ باشد، ورثه مشمول قانون جدید هستند.) بنابراین در حال حاضر قبل از انحصار وراثت ماشین، پرداخت این دین حقوقی الزامی نیست.

مالیات انحصار وراثت خودرو

نرخ مالیات بر ارث سایر وسایل نقلیه

علاوه بر خودرو، انواع وسایل نقلیه موتوری زمینی، دریایی و هوایی هم مشابه اتومبیل، مشمول مالیات می‌شوند. تمام وسایل نقلیه موتوری مثل موتور سیکلت، قایق، جت اسکی و… همگی نرخ یکسانی دارند. اگر سوالااتی در زمینه‌های مشابه‌ این موضوع در مورد خودرو دارید، مثل آیا تخفیف بیمه شخص ثالث قابل انتقال است، می‌توانید در بخش اخبار آیتول بخوانید.

نحوه انحصار وراثت خودرو به چه صورت است؟

برای دریافت سند انحصار وراثت خودرو، ابتدا به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و پس از دادخواست صدور این سند را در این مرجع ثبت کنید. بعد از ثبت درخواست، شورای حل اختلاف رسیدگی به آن را آغاز می‌کنند.

ممکن است فرایند رسیدگی به این درخواست ۳۰ الی ۴۰ روز طول بکشد. پس از بررسی گزارشات و مدارک، شورای حل اختلاف، یک آگهی را در روزنامه کثیرالانتشار چاپ کرده و به درخواست صدور انحصار ورثه توسط وراث اشاره می‌کند. مهلت این آگهی یک ماه بعد از تاریخ انتشار است.

اگر در این مدت اعتراضی مطرح نشود، انحصار وراثت ماشین، حدودا ۱۰ روز بعد از تاریخ منقضی شدن آگهی صادر می‌شود. در نظر داشته باشید که اگر ارزش خودروی شما کمتر از ۵۰ میلیون تومان باشد، عملیات صدور آگهی انجام نمی‌شود و در نتیجه زمان صدور انحصار وراثت ماشین، معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز خواهد بود. حق الزحمه صدور سند، در دفتر خدمات الکترونیک قضایی از شما دریافت خواهد شد.

در این مقاله در مورد انحصار وراثت خودرو و مدارک آن صحبت کردیم. با استفاده از خدمات آیتول دیگر نگران انجام امور خودروی خود نباشید. شما برای دریافت نسخه iOS اپلیکیشن می‌توانید به سیب اپ، سیبچه و iApps مراجعه کرده و نسخه اندروید را از بازار، مایکت و گوگل پلی دانلود کنید.