دلایل سولفاته شدن باتری ماشین و نحوه رفع آن
نقص در عملکرد باتری خودرو، خود را با عوارضی همچون کند استارت خوردن و اختلال در کار چراغ‌ها نشان می‌دهد. در این مواقع باید سری به باتری ماشین خود بزنید. اگر روی سر باتری شورهی سفید نامعولی دیدید، باتری ماشین شما سولفاته شده است. مشکلی تقریبا رایج در باتری ماشین، که اگر پیش از جدی شدن، به آن توجه کنید، باتری ماشین خود را از مشکلات جدی بعدی حفظ کرده و از ایجاد هزینه‌ای گزاف جلوگیری خواهید کرد. در این مقاله سعی می‌کنیم، دلایل سولفاته شدن سر باتری ماشین را به‌طور کامل ذکر کنیم، از راههای پیش‌گیری از سولفاته شدن باتری ماشین بگوییم و راههای رفع این مشکل را برشماریم.
سولفاته شدن باتری ماشین یعنی چه؟
طبیعی است که در باتری خودرو، پس از مدتی کار کردن، تغییر شکل ظاهری رخ دهد. یکی از آشکارترین این تغییرات به وجود آمدن شورهی سفیدی در سر باتری ماشین است. این شوره‌های سفید که همان رسوبات سولفات سرب هستند، نشانه‌ی سولفاته شدن باتری خودرو است. بعضا از این پروسه با عنوان شوره زدن باتری یاد می‌کنند که از همین شورهی سر باتری میآید.
سولفاته شدن به دو نوع نرم و دائمی رخ می‌دهد. اگر به باتری رسیدگی کنید و به‌موقع سرویس شود، شوره‌های سرباتری را می‌توان پاک کرد و به‌همین دلیل به آن سولفاته برگشت‌پذیر یا نرم می‌گویند. اگر راهی برای رفع مشکل سولفاته و پالودن شوره‌ها و رسوبات وجود نداشته باشد، سولفاته دائمی یا سخت است و نمی‌توان برایش چاره‌ای اندیشید و ممکن است به تعویض فوری باتری احتیاج پیدا کنید.
سولفاته شدن باتری ماشین چه پیامدهایی دارد
تشکیل بلور سولفات مس یا همان شوره‌ها که از آن با عنوان سولفاته شدن باتری ماشین، یاد می‌شود، در عملکرد باتری خودرو اختلال ایجاد می‌کند. این اختلال با ایجاد مانع در برقراری جریان برق باتری خودرو اتفاق می‌افتد. اختلال در عملکرد باتری، برای دیگر قطعات ماشین نیز مشکل ایجاد می‌کند. مسئله در مواردی چون استارت نخوردن ماشین یا مشکل در نور چراغ‌های خودرو نمایان می‌شود. اما مسئله به همین‌جا ختم نشده و در بلندمدت آسیب‌های جدی‌تری به ماشین وارد می‌شود. این آسیب‌ها میتواند به ایجاد آتش‌سوزی در ماشین هم برسد. پس برای پیش‌گیری از این خطرات، پیش از جدی شدن مسئله و با دیدن اولین نشانه‌ها، برای رفع سولفاته شدن سر باتری اقدام کنید.
دلایل سولفاته شدن باتری ماشین
گاز هیدروژن
سولفاته شدن باتری ماشین به دلایل مختلفی روی می‌دهد. گاز هیدروژنی که از باتری خودرو متصاعد می‌شود، یکی از آن دلایل است. این گاز با مواد زائدی که در باتری خودرو تولید شده و آلاینده‌هایی که پس از مدتی روی باتری ماشین می‌نشیند، واکنش می‌دهد. رسوبات حاصل از این واکنش نامطلوب، سولفاته شدن باتری خودرو را رقم می‌زند.
اسید سولفوریک خارج شده از باتری در طولانی‌مدت
اسید سولفوریک خارج‌شده از باتری، که آن هم در کارکردهای طولانی اتفاق می‌افتد، یکی دیگر از عوامل سولفاته شدن باتری ماشین است؛ چراکه اسید سولفوریک خروجی، پس از مدتی رسوب ایجاد می‌کند و آن رسوبات هم عامل سولفاته شدن باتری خودرو هستند. آب‌بند بودن مناسب در این مواقع به‌کمک میآید و از ایجاد شورهی سر باتری در اثر خروج اسید، جلوگیری می‌کند.
شارژ ناقص باتری خودرو
یکی از مواردی که صاحب خودرو باید به آن توجه و در صورت بروز حتما به آن رسیدگی کند، شارژ ناقص باتری است. شارژ ناقص باتری به خودروی شما آسیب وارد خواهد کرد. سولفاته شدن باتری ماشین عارضه‌ای است که در اثر شارژ ناقص باتری به وجود میآید. این مشکل نیز در طولانی‌مدت و با ایجاد رسوب حاصل می‌شود. ازطرفی شارژ بیش از حد باتری ماشین هم میتواند به سولفاته شدن باتری خودرو دامن بزند؛ آن‌هم با ایجاد گرمای زیاد و خروج موادی که نهایتا شوره‌های سر باتری را ایجاد می‌کنند.
دیگر عوامل سولفاته شدن سر باتری
وجود بخار آب به هر دلیلی از جمله تمیز کردن و خوب خشک نکردن باتری، میتواند باعث سولفاته شدن باتری ماشین شود.
کهنه شدن باتری، یکی از علل واضح سولفاته شدن باتری خودرو است. پس از کار طولانی‌مدت باتری، طبیعتا خروج اسید و تشکیل رسوب بیشتر خواهد شد و به‌تدریج نمی‌توان چاره‌ای جز تعویض برایش اندیشید.
راههای جلوگیری از سولفاته شدن باتری ماشین
- بدیهی‌ترین راه برای کم کردن مشکلات باتری، خرید باتری‌های مناسب و باکیفیت‌تر است. با این کار عمر مفید باتری بیشتر می‌شود و مشکلاتی از قبیل سولفاته شدن باتری خودرو کمتر پیش میآید. البته که این مشکل برای هر نوع باتری ماشینی رخ می‌دهد و نیاز به مراقبت همیشه وجود دارد.
- راه دیگر استفاده از درپوش‌های لاستیکی است. درپوش‌هایی که بر سر باتری قرار می‌گیرد و باتری ماشین را از محیط تا حدی ایزوله می‌کند.
- برای جلوگیری از خروج موادی از باتری که نهایتا به ایجاد رسوب و شوره منجر می‌شود، می‌توان در محل اتصال کابل به باتری، از گریس استفاده کرد. استفاده از گریس برای جلوگیری از خروج مواد و واکنش‌های مضر بعدی بین محتویات درونی باتری با آلاینده‌ها و رفع سولفاته شدن سر باتری است.
- خشک کردن باتری پس از تمیز کردن آن ضروری است. پیش از این از مضرات وجود آب و بخار آب در محیط اطراف باتری گفتیم؛ مسئله‌ای که به سولفاته شدن باتری ماشین می‌انجامد.
- دینام یکی از قطعات مهم سیستم الکتریکی خودرو است. یکی از وظایف دینام، شارژ کردن باتری خودرو است. مشکل در دینام، روند شارژ شدن باتری ماشین را مختل می‌کند و اختلال در شارژ شدن باتری، به سولفاته شدن آن منجر می‌شود. چک کردن وضعیت دینام، مزایای بسیاری دارد که یکی از آن‌ها رفع سولفاته شدن سر باتری ماشین شما است.
- یکی از کارهای ضروری و درعین‌حال راحتی که با آن عمر باتری خود را بالاتر می‌برید، تمیز کردن آن است. زمانی که می‌بینید سرباتری شما دچار شوره شده است، باید آن را تمیز کنید. تمیز کردن سرباتری که باید با رعایت جدی نکات ایمنی همراه باشد، میتواند از سولفاته شدن باتری ماشین جلوگیری کرده و عمر مفید آن را افزایش دهد.
رفع مشکل سولفاته سر باتری ماشین
در ادامه‌ی این مطلب، روش‌های رفع سولفاته‌ی باتری ماشین را بررسی می‌کنیم. پیش از کار با باتری ماشین نکات ایمنی را به‌دقت درنظر بگیرید. برای درخواست تعویض باتری در کرج یا شهرهای دیگر می‌توانید از سرویس آیتول استفاده کنید.
باز کردن اتصالات باتری ماشین
پیش از شروع کارِ باز کردن باتری ماشین ابزار موردنیاز را در کنار خود قرار دهید. به نکات ایمنی توجه کنید. دقت کنید که ابزارآلات فلزی به بدنه‌ی باتری برخورد نداشته باشد. اگر وسیله‌ای فلزی همراه با خود دارید مثل هرگونه جواهرآلات، ساعت، از خود جدا کنید. خطر برق‌گرفتگی را جدی بگیرید و اگر سیگاری روشن دارید، تا بعد اتمام کار خاموش بفرمایید.
باتوجه به محل قرارگیری سر باتری، روش باز کردن اتصالات باتری تفاوت خواهد کرد. در این بخش روش کلی‌تر و نکات عمومی را توضیح خواهیم داد.
طبیعتا پیش از شروع کار ماشین باید خاموش باشد تا از خطرهای احتمالی در امان بمانید. کاپوت ماشین را باز کرده و با میله‌ی نگدارنده، ثابت نگه دارید. برای باز کردن کابل‌های باتری ماشین، ابتدا باید قطب مثبت و منفی را از هم تشخیص دهید. قطب مثبت باتری معمولا با پوششی پلاستیکی قرمز مشخص می‌شد یا ممکن است کابل مربوط به آن قرمز باشد. درهرصورت به یاد داشته باشید که رنگ قرمز نشانه‌ی قطب مثبت باتری ماشین است. فارغ از رنگ علامت (+) و (-) میتواند نشان‌دهنده‌ی قطب‌های مثبت و منفی باشد.
قطب‌ها را که تشخیص دادید، موکدا باز کردن باتری را از قطب منفی آغاز کنید. به‌کمک آچار، مهره یا هرچیز دیگری که کابل را به قطب منفی وصل کرده، شل کنید و کابل را جدا نمایید. برای قطب مثبت باتری ماشین نیز همین فرایند را تکرار کنید.
پاکسازی سرباتری از شوره
ابتدا اطمینان حاصل کنید که ترک در باتری یا پارگی در کابل وجود نداشته باشد. چراکه درصورت وجود چنین عیب‌هایی، پاک کردن سولفات‌ها عملا بی‌فایده است و مشکل، از جای بدتری بیرون خواهد زد. دلیلش هم نشت محلول اسیدی باتری است. محلولی که محصولش، تشکیل مواد نامطلوبی همچون سولفات سرب است. همان شوره‌ای که می‌خواهید از باتری ماشین بزدایید.
در این مرحله باید از محلول جوش شیرین استفاده کنید. برای تهیه‌ی محلول جوش شیرین می‌توان از یک قاشق غذاخوری جوش شیرین و یک فنجان آب (حدود ۳۰۰ میلی‌لیتر) استفاده یا اگر نیاز به مقدار بیش‌تری از این محلول داشتید، شش قاشق غذاخوری جوش شیرین را در چهار فنجان آب حل نمایید.
حالا یک مسواک یا برس را به محلول جوش شیرین آغشته کنید. شوره‌های سرباتری را به‌کمک مسواک آغشته به محلول جوش شیرین پاک کنید. کابل و تمامی قسمت‌های سولفاته شده را می‌توان به کمک همین محلول جوش شیرین تمیز کرد. پس از این‌که همه‌ی قسمت‌های سولفاته شده آغشته به جوش شیرین شد، باتری و کابل را با آب سرد بشویید. مراقب باشید که آب به منافذ وارد نشود. درنهایت باتری را حتما با دستمال خشک کنید. برای جلوگیری از سولفاته شدن مجدد پس از اتمام کار می‌توان اسپری مخصوص یا گریس را به کار برد.
چرا باتری ماشین را با جوش شیرین تمیز می‌کنند؟
جوش شیرین، سدیم هیدروژن کربنات یا سدیم بی‌کربنات است. جوش شیرین به‌طور کلی خنثی‌کننده‌ی اسید است. محلول جوش شیرین در آب، میتواند با محلول اسیدی بیرون آمده از باتری و سولفات مس یا همان شورهی سر باتری، واکنش دهد. این واکنش باعث تمیز شدن باتری ماشین می‌شود. محصولات نهایی واکنش جوش شیرین و شوره به‌راحتی با آب سردی که روی باتری می‌ریزید، زدوده می‌شوند.
تمیز کردن باتری ماشین با نوشابه
گاهی در شرایط اضطراری قرار می‌گیرید و تهیه‌ی محلول جوش شیرین برای تمیز کردن باتری سولفاته‌شده، مقدور نیست. حالا به هر دلیلی نمی‌خواهید از جوش شیرین برای رفع سولفاته سر باتری ماشین و تمیز کردن آن استفاده کنید، یک راه آسان دیگر به شما پیشنهاد می‌دهیم. همان نوشیدنی محبوب، نوشابه این بار در شست‌وشوی باتری ماشین به کمکتان خواهد آمد. برای این کار مقداری نوشابه را روی مرکز قطب‌های باتری بریزید. حدود دو دقیقه صبر کنید و پس از آن نوشابه را با آب بشویید. تمیز کردن با دستمال و خشک کردن باتری ماشین هم همان‌طور که پیش از این گفتیم، ضروری است و نباید فراموش شود.
بستن کابل‌های باتری ماشین
آخرین مرحله‌ی تمیزکاری، بستن کابل‌های قطب‌های مثبت و منفی باتری خودرو است. برخلاف مراحل باز کردن، این‌بار اول به سراغ قطب مثبت باتری بروید. پیچ و مهره‌ی قطب مثبت را سفت کنید و در حین کار مراقب باشید، آچار با هیچ فلزی برخورد نکند. پوشش قطب مثبت را روی آن قرار دهید و درصورت از بین رفتن پوشش از یک دستمال برای پوشاندن قطب مثبت استفاده کنید. حالا به سراغ قطب منفی باتری ماشین بروید و پیچ و مهره را محکم نمایید. توجه کنید که پیچ و مهره‌های هر دو قطب به‌خوبی سفت شده باشند.
کلام آخر
سولفاته شدن باتری ماشین، یکی از مشکلات رایج خودرو است. این مشکل به‌دلایل مختلفی رخ می‌دهد. خروج اسید باتری و واکنش با آلاینده‌هایی که سر باتری نشسته‌اند، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد شوره و سولفاته شدن باتری خودرو است. برای جلوگیری از سولفاته شدن باتری، باید موارد مشخصی را رعایت کنید. همه‌ی این موارد به‌همراه راههای رفع سولفاته شدن سر باتری در این مقاله به‌تفصیل بیان شده است. پیش از تمامی اقدامات در حفظ سلامت خود و رعایت نکات ایمنی کوشا باشید. رفع سولفاته شدن سر باتری ماشین نیز پیش از هر دلیل دیگری، برای حفظ ایمنی شما و خودروتان، از گزند حوادث بعدی است.
دیدگاهتان را بنویسید